Rrugën nga njëri hark i famshëm i Parisit për tek tjetri edhe më i famshëm, ata e bënë më këmbë, të kapur krah për krah, e ndalnin herë pas here të dalldisur, vetëm sa për t’u puthur.
Grande Arche De La Defense, modern e i ftohtë, shkëlqente nga pas, ashtu i përhitur, me një lëmim të padurueshëm, që bëhej befas i bardhëllemtë, po, po, aq i lartë, sa mund të hynin dhe retë e ditës (bashkë me ngazëllimin fluturues të të dashuruarve), teksa përpara i priste Arche de Triomphe, që e ngriti Napoleoni. Kështu thoshin, por sigurisht, nuk kishte punuar ai vetë, por kishte urdhëruar, urdhri ka rëndësi, megjithëse s’besohet se mund të ketë urdhëruar, ai thjesht si perandor mund të ketë shfaqur dëshirën për të pasur një Hark Triumfi, ku të parakalonte me ushtrinë ose ka pranuar propozimin dhe ka firmosur projektin e arkitektëve. Pse, ç’duhet më shumë kur ke bërë emër dhe kohë perandorake? Por a ndienin gjë statujat dhe gdhendjet e tjera hijerënda të Arche de Triomphe, ku vetëm ai s’kaloi dot aty, perandori, e për herë të parë parakaluan armatat e Luftës së Parë Botërore? Eh, këto u takojnë enigmave të mermerit dhe historisë së pashkruar, ndërkaq dy të dashuruarit sapo mbërritën këtu. Zjarri emblematik, ai i përhershmi, që s’shuhej kurrë, sikur u gjallërua me ardhjen e tyre.
Ende u përshfaqeshin në ajër tabelëzat blu me mbishkrimin “AVENUE CHARLES DE GAULLE”, që ata e lexonin turbull “Rruga e puthjeve”. Vargani i zhurmshëm dhe i pafundmë i makinave dukej sikur sajonte një tjetër Senë, një lumë të tjetërllojtë, me dallgë metalike, harbuese e të rregullta, me shpendë përsipër, që s’dukeshin, por me klithma të gjithandejshme. Eh, ishin boritë, që dukej sikur kërkonin të tërhiqnin vëmendjen në çdo çast se ky ishte Parisi i madhështive, i luksit dhe i çudive, por që ata shtonin në bisedat e tyre ose thjesht dhe i mendonin: dhe Parisi i njerëzishëm, sidomos dhe atje ku gjeje absurdin e njeriut, me rrokaqiejt e pasqyrta pas dhe me ngrehinat e hershme përpara, me kopshtet e shatërvanët e mrekullueshëm, që, me të rënë mbrëmja – dhe kjo ndodh vetëm në Paris – sikur zbuteshin pranitë e gjithçkaje të rëndë, edhe inatet, duke shtuar misterin kudo, edhe te një petël a psherëtimë, derisa të ndiheshin njëkohësisht e zakonshmja dhe e jashtëzakonshmja, e vdekshmja dhe e përhershmja, vetvetja dhe mungesa e saj, kthesa e papritur në lagjet me emrat “Pigal” a “Sente Denis”, me makiazhin pikëllues të fytyrave të prostitutave.
Kjo përzierje pamjesh e mbresash të ndiqte nga pas, përherë e tashmë, edhe kur ata dolën nga metroja në stacionin “Trokaderò”. Përballë Ejfeli i fuqishëm, tekanjoz, gati i egër tani, pa shumë kuptim, e urrente kuptimin, si një shandan llahtarisht i madh, kryepingulthi. Shumë nga njerëzit e mbledhur aty bënin foto me gjirafën metalike Ejfel në sfond, të tjerë, ulur nëpër shkallë, bisedonin, përkëdheleshin, dergjeshin në krahët e njëri-tjetrit. Më tej ishin ata që luanin, rrëshqitnin me këpucë me rrota, hidheshin guximshëm mbi anët e larta këmbësore e talleshin me rrezikun.
Kurse ata të dy po vazhdonin puthjen më këmbë, të bërë njësh, të praruar nga ndriçimet blu, të kuqërremta, të blerta të mesnatës pariziane. Kur hapën sytë, panë përreth, pranë tyre, një turmë gazmore, që po shihte një kloun me pantallona të zeza e të gjera, me rripa të kryqëzuar, me këmishë të bardhë, doreza të bardha e me fytyrën krejt të bardhë si me maskë allçie, buzët të kuqe e sytë me një si habi të ngrirë. Pasi imitoi qytete të njohura të botës, duke dhënë shkëlqyer si imazh nga ndonjë cilësi të tyren, ngutjen e Nju-Jorkut, veç ikte, përgjumjen e Londrës, një llullë që shkundej, zhurmëtirën e Tokios, karatenë, pastaj kaloi në ankthin diktatorial të kryeqyteteve të Lindjes, ngrirje dhe përgjime, qyteti i Pizës, tha në fund dhe ndenji çuditërisht pjerrët dhe s’binte, si Torra atje. Ndërkohë bëri me dorë që të shihnin andej, ku dy të dashuruarit vazhdonin puthjen e tyre symbyllur.
Mes duartrokitjeve nisi të përzgjidhte nga turma personazhet për të realizuar pantomimën e mëpastajme: një burrë të ri, me flokë të rëna, që nuk kundërshtoi të luante si pararendësi, një tip tjetër të gjatë, sikur të ishte nipi i Kullës Ejfel, dhe iu afrua një vajze të bukur, qëndroi para saj e po e kundronte me sytë lutës.
-Shko, e dashur, – tha burri pranë saj, duke e shtyrë lehtë në sup, – lojë është kjo.
Dhe klouni në mes të sheshit po merrej me tri personazhet e veta, se ç’u ndreqte, i afronte, i largonte, u ndërronte vendet, ua ndërronte prapë, sikur kjo të kishte rëndësi vendimtare për të gjithë botën, revoltohej me qëndrimin e tyre, pse nuk shtrembëroheshin dot aq sa ai, teksa turma qeshte me zë. Më së fundi ia doli që vajzën ta lërë në mes, por më afër njërit, kurse tjetrit i mësonte t’i bënte shenja asaj. Vetë i bënte shkëlqyer, po shqyheshin gazit njerëzit dhe po grumbulloheshin gjithnjë e më shumë.
Në cilindrin e lënë mbi pllaka, me grykën lart, po shtoheshin monedhat, ja, kërcisnin si dhëmbë metalikë.
Në pantomimë kishte plasur sherri i bukur mes dy djemve. Duhej të nxirrnin revolverët dhe klouni po u rregullonte duart si revolverë të krekosur. Mori plumbin e padukshëm nga njëra grykë arme dhe e valëzoi nëpër erë si insekt, e çoi në drejtim të gjinjve të vajzës, pastaj e ngriti plumbin menjëherë lart, mbi kryet e saj dhe, pasi sajoi një hark tjetër, as triumfi dhe as mbrojtjeje, por hark shpëtimtar, e përcolli plumbin mu në zemrën e nipit të Kullës Ejfel. Klouni e mësoi si të binte, s’e njerëzit s’dinë të rrëzohen, pale të vdesin.
Pantomima po i tërhiqte të gjithë dhe askujt nuk po i bënin përshtypje pikat e para të shiut. Vajza duhej të merrte revolverin e të vrarit dhe duhej të vriste vrasësin. Klouni mësoi sërish se si duhej të shtrihej tullaci i ri duke shkulur flokët imagjinarë. Midis të qeshurave dhe duartrokitjeve e dy kufomave që shtireshin si të tilla, se edhe të vdekurit shtiren si të vdekur dhe të gjallët si të gjallë, klouni i bardhë, pa asnjë shprehje në fytyrë, vetëm allçi frakturash, kocka detajesh artistike, me një delikatesë të tepruar, i fut krahun vajzës dhe anon kokën te supi i saj. Kujtohet të zgjojë dy kufomat, i urdhëron të ngrihen, me dënimin që të futen në jetë, dhe pastaj u kërkon spektatorëve të duartrokasin. Ndërkaq vetë bën sikur largohet me një ecje të çarliçaplintë. Jo vetëm, por me vajzën krah për krah. Pikat e mëdha të shiut nisën të dendësoheshin. Ata të dy po iknin pa kthyer kokët, larg e më larg, vërtet. Shiu po shtohej, i ngrohtë dhe i beftë si buzëqeshje klouni, dhe sheshi sikur u mbush me hije zambakësh të rënë, me pasmesnatën, teksa boshatisej nga njerëzit, që po kërkonin një strehë anash mureve, në hyrje lokalesh, veturave, në autobus, metro, poshtë statujave, nën ndriçimin fantazmagorik.
Klouni me vajzën s’u kthyen më. Veç ecnin duke u qullur nëpër shi. Ajo po mundohej të gjente me sy anash nëse dukej imazhi i burrit të saj, i asgjëkundshëm si ai, po të paktën një thirrje në emër. Ndjeu braktisjen, të atij apo të sajën? Kjo është ikje përgjithmonë, në mesnatën e Parisit, si të shpuar me plumba kluonade, por me shi të vërtetë.
-Ashtu është, – mërmëriti vajza.
-Çfarë? – pyeti klouni ngjitur me të. Në zërin e tij s’kishte lojë më. Përkundrazi.
-Iku… – tha vajza.
-…Kjo natë? – pyeti klouni.
-Dhe ne.
-Ti je e bukur, edhe Parisi. Dy bukuri ndihmojnë njëra-tjetrën, – po llomotiste klouni.
-Do të rri me ty, – e ndërpreu vajza.
-Parisi jam unë sonte, – psherëtiu klouni.
Bojërat e fytyrës, llojet e kremrave po laturiseshin nga shiu. Rrëketë e ngjyrave të tij sikur po rridhnin mbi të gjitha pamjet, po aq pikëllueshëm sa edhe gëzueshëm, më bukur se kurrë. Magjishëm. Por në mes të shiut, atje te sheshi, kishte mbetur vetëm ai çifti që vazhdonte të puthej, si gjithmonë symbyllur dhe më këmbë. Ejfeli i puthjes, se kush thirri.
Eh, jemi në vendin ku është shpikur puthja, u dëgjuan zëra.
