Press "Enter" to skip to content

Gjashtë proza të shkurtra

Të shtatat

Burrat janë zakonet e tyre. Thënë kjo, tre baxhanakët kishin shkuar të shihnin ndeshjen e skuadrës së zemrës. Edhe për të pirë, dihet.
Në shtëpi, aroma e gjellës përzihej me tingujt e ngrohtë të zërave radiofonikë. Zija qe e përkorë, pra. Shiu kishte pushuar tashmë. Jo lehjet e qenit të fqinjit. Lehje republikane.
Motra e madhe, të cilën shtimi në peshë e bënte edhe më ndjellëse, u mbështet në planin e kuzhinës. Vazhdonte ta trazonte lugën në filxhan pa ia ndarë vështrimin të voglës. Bri sobës, pa kurrfarë cilësie pos të qenët motra e vogël dhe përbri sobës, përhumbej ndër mendime dhe a thua një tik nervor lakonte buzë e vetulla në një shprehi habitore. Një pyetje dhe një kujtim, më saktë, përplaseshin dhe shpërfaqeshin njëherësh në fytyrën e saj. Ç’fat kishte pësuar heroi i një romani të lënë përgjysmë? Dhe ajo, trembëdhjetë vjeçare asobote, kur roja i shkollës, një rom me sy bojëqielli, ia kish vendosur dorën e saj në penis. I kujtohej që ai mbante unazë në gishtin e vogël dhe atë tregues, të së njëjtës dorë, por jo si kishte reaguar apo si ishte ndjerë atë çast.
Motra e dytë tërhoqi getat dhe kërciti lehtë qafën. Një grua e hijshme, pa dyshim, që të krijonte përshtypjen e dikujt që e shtyn urinimin për më vonë. Inxhiniere hidroteknike.
Të madhes iu sos durimi. Uli filxhanin e kafesë pa e vënë fare në buzë dhe iu drejtua të voglës.
– Jola, çfarë të pëshpëriti babi në fund?
– Mos u bëj kurvë!
Dy motrat e tjera qëruan zërin. Ç’donte të thoshte ati i tyre me këtë? Ishte këshillë për të voglën? Mos kishte parë tek ajo një dell që të tjerëve u kishte shpëtuar? Apo amaneti plekste nënkuptimin që të mos bëhej si motrat e saj? Pra, që kurvat ishin ato?
Thuhet që në dakikën e mbrame njeriu flet përçart. Babai ishte aq i kthjellët, sa vdiq duke rilexuar “Etikën e Spinozës” dhe e dinte cilën këngë do përcillte radioja një javë pas vdekjes së tij, fill pas hapësirës së reklamave të orës pesë e gjysmë të pasdites. Dhe pikërisht “Sad Sweet Dreamer” po dëgjonin ndërkohë.
Burrat mësynë në shtëpi. Të zhurmshëm, dhogë në raki. Në kësi rastesh nuk dihej a kishte fituar apo humbur ekipi i tyre. I shoqi i të voglës e puthi atë në ballë dhe i uritur, pa pritur të shtrohej tryeza, shkoi t’i hidhte pak vaj ulliri një rriske bukë.
– Si je, zemër?
– Shumë mirë. Falë Zotit nuk e pësuam golin e katërt.

Rrëqebujt

(Kushtuar kapitenit të K.F. Sopoti, Shkëlqim Hajdarit)

Meqenëse emrat e tjerë ishin zënë – Ujqërit, Luanët, Shqiponjat – u pa e natyrshme që skuadra të identifikohej me kafshën e trevës. Një specie në zhdukje tashmë.

I themeluar qysh prej vitit 1949 nga klasa punëtore, kuadro të ndryshëm, ekipi më së shumti ka luajtur në kategoritë e poshtme të kampionatit. Përjashto ndonjë sukses të përkohshëm, si mbërritja deri në gjysmëfinalen e Kupës së Republikës, lavdia e klubit ngrihej mbi disa fitore ndaj skuadrave elitare apo kampionëve në fuqi.
Ashtu si të gjitha vendet e bekuara me burime minerare, edhe qyteza ishte zhytur në varfëri. Ndeshjet e së dielës të Rrëqebujve përbënin motivin kryesor të banorëve. Forma e skuadrës, rezultatet, dëmtimet, aktivizimet, stërvitja, deri edhe jeta personale e futbollistëve, ishin temat kryesore rreth të cilave ndërtohej gjithë java.
Kafja e Rudit ishte institucioni ku përplaseshin dhe merrnin trajtë debatet. Një kafe e thjeshtë me pesë-gjashtë tryeza, që kishte mundur të ruante frymën dhe fizionominë e qëmotit.
Pra, jashtë koha rridhte me dinamikën, zhvillimet dhe huqet e saj. Brenda ishte fiksuar në vitin 1988.
Dhe mu te kafja e Rudit, të dielën në mbrëmje, ku përzihej poterja, grahmat e rakisë dhe tingujt e ABBA-ve, ishte Todi që hapi vulën.
– Skuadra jonë jo vetëm luan më mirë, porse edhe fiton kur luan me një lojtar më pak.
Gjeologu rrëkëlleu gotën dhe përpos fitores së ditës, mori dy-tre shembuj nga sezoni i kaluar, kur Rrëqebujt kishin arritur ta kthenin rezultatin duke qenë në disavantazh numerik.
Të nesërmen, drejtori sportiv, që qëlloi i pranishëm te kafja e Rudit, u rrek t’ia shiste bordit drejtues si idenë e tij, por të gjithë e dinin që e kishte thënë Todi.
Javën tjetër u vendos që të eksperimentohej. Me udhëzimet përkatëse, dikur nga gjysma e pjesës së parë, një lojtar shkaktonte faull që të dilte me karton të kuq.
Kjo filozofi vetëgjymtimi u zbatua çdo të diel. Tashmë nuk diskutohej fitorja, por cili lojtar do ta merrte përsipër kartonin e kuq dhe në ç’minutë do kryhej ndërhyrja.
Suksesi ngjall edhe armiq. Pas fitimit të kampionatit nga Rrëqebujt, edhe skuadra të tjera e provuan të luanin me një lojtar më pak, por rezultatet ishin skandaloze.
Federata shqyrtoi rregulloren për raste të tilla dhe nuk u gjend asnjë pikë që ta pengonte një skuadër të zbriste në fushë me njëmbëdhjetë lojtarë, të luante dhe të fitonte me dhjetë brenda kohës së rregullt. Vetëm gjoba për numrin e kartonëve ishte deri-diku një instrument rregullues, por vetëm kaq.
Fitoret e Rrëqebujve vijuan edhe në gara ndërkombëtare. Kjo pleksi kompanitë e basteve dhe manjatët lokalë të minierave. Dy kategoritë që përfitonin më shumë.
Kremtimi për fitoren e Ligës së Kampionëve vazhdoi deri pas mesnate. Nga ora dy, tek-tuk, lehje qensh ngatërroheshin me kafshime të vogla që fishekzjarrët i bënin territ të qytezës.
Todi ndjeu vagëllimthi disa hapa që po e ndiqnin, por ishte shumë xurxull për t’i dhënë një kuptim apo për të reaguar. Pa teatralitet, drejtori sportiv iu avit dhe me një lëvizje të kokës e urdhëroi tjetrin të vazhdonte. Vështroi përreth dhe futi armën përnën brez.
Sapo hynë brenda, Todi vendosi një çadër me motive femërore në qoshe, që e mbante gjithmonë me vete, në shi dhe në diell.
Vetëdija e çarmatosjes sikur e esëlloi për një çast. U ul në divan dhe me dorë e ftoi edhe bujtësin të ulej.
– Besoj e ke të qartë që në fund të kësaj bisede do vdesësh, – i tha drejtori sportiv.
– Kam vdekur aq herë deri tani, uroj të ketë ndofarë kuptimi kjo e fundit.
– Kuptimi, ë?
– Çdo javë marr fotografi të sime bije, që është rrëmbyer prej tetëmbëdhjetë muajsh. Mendohet se ato fotografi duhet të më qetësojnë. Fotografitë e fundit e shfaqin me një foshnje në krah. As nuk dua ta kaloj ndër mend sa herë është përdhunuar. E kisha dëgjuar se edhe një orë e ngecur tregon saktë dy herë në ditë. Dhe ty t’u desh të ishe ajo orë. Kështu që, e gjithë kjo çmenduri filloi me ty dhe ty të bëj përgjegjës.
– E di sa është probabiliteti që përjashtimi të bëhet rregull?! Aq sa rregulli të bëhet përjashtim.
– Nuk kam nerva të shfajësohem. I pranoj pasojat. Atë mbrëmje thjesht parashtrova një të dhënë. Ju zgjodhët t’i jepni fuqinë dhe statusin e faktit. Dhe fakti vlen aq sa perceptimi apo interpretimi mbi të. Nëse më vret mua, është njësoj si të kesh vrarë të gjithë ata që zgjodhën të besojnë këtë marrëzi. Nesër bota do të ketë një pijanec më pak dhe një vrasës më shumë.
– Nuk ndryshon asgjë.
– E vërtetë, nuk ndryshon asgjë.
– I ke lexuar të gjithë këta libra që ke nëpër rafte?
– Ah, sikur…
– Mirë pra, Tod, – tha drejtori sportiv, duke nxjerrë pistoletën mulli, – ashtu si Rrëqebujt, edhe kjo pistoletë ka një plumb më pak. Fitoftë e Vërteta, meqë deri tani lavdia ishte e Absurdit.
E la armën në tryezë dhe doli. Vetëm kur mbërriti para Pallatit të Kulturës, vuri re që kishte në dorë çadrën kineze me motive femërore të Todit.

Dëborë mbi rrepa

Nadjezhda Nikolajevna Kuzmin vinte nga një familje ushtarakësh. E bukur, pak e çalë dhe me një nishan mbi buzën e sipërme, nuk e vriste mendjen kur i thonin që “do ngelësh në derë”, gjersa një ditë u bë matriarka e familjes.
Botën e shihte si kaos dhe përpjekje për ta kontrolluar këtë kaos. Por besonte me gjithë shpirt te dashuria dhe kishte bindjen e patundur që një ditë do ta përjetonte. Të besosh në dashuri do të thotë të jesh i hapur dhe të mirëpresësh edhe klishetë e saj. Kështu ndodhi edhe takimi me Zurab Kaladzen. Një incident i vogël, një shaka dhe një premtim mjaftuan ta vulosnin që ishin shpirtra binjakë. E lanë të takoheshin të nesërmen në të njëjtin vend, në të njëjtën orë.
Të nesërmen, në të njëjtin vend, në të njëjtën orë, u mësy Pallati i Dimrit dhe ne nuk mund ta dimë si do përfundojë dashuria e tyre.

Ëndrra që kaprolli Xhoi pa një natë nëntori pa hënë

Duhet të ishte njëfarë promovimi libri, sepse u neverita nga lavdet dhe fjalët e mira. Do duroja edhe ca, s’kisha ç’të bëja.
Ktheva kryet prapa dhe nja dy fytyra të dyshimta më dhanë të njohur. Medet, i përkas edhe unë kësaj bote! Së largu, ma ndolli nepsin një tryezë e shtruar për merak me ushqime dhe pije. A ishte kjo arsyeja përse njerëzit mbanin radhë për të thënë fjalë kaq të sheqerosura?
Kur u sosën duartrokitjet përmbyllëse, të pranishmit u ngritën gjithë drojë e përtesë. Sytë më zunë atë që duhet të ishte ish-gruaja ime. Si në panair, i merrte me vete të dashurit e rinj. Po më shmangte. Donte që të shkoja ta përshëndesja unë. Ndërkohë, frika se mos mbaronte ushqimi i shtruar, rritej. Po i afrohesha tryezës, veç kur ndjeva dikë që më gjuajti nga vithet. Portreti i saj qe i hareshëm, lozonjar. Me siguri e njihja këtë grua. Më shumë se duhet.
M’u hodh në qafë. Pastaj më puthi në qafë. Ndezi një cigare, mënjanoi pak flokët dhe më pyeti:
– Ç’mendon për librin?
– Nuk e kam idenë, – i thashë. – Unë vij vetëm për të flirtuar.
Doja t’i thosha për të ngrënë, por s’e di pse u shpreha ashtu.
Gruaja përballë meje vazhdoi të fliste për realitete të përbashkëta. Unë mendjen e kisha tek ushqimi. Më duhej të gjeja një mënyrë për ta shmangur këtë njeri me hire dhe virtyte të zhurmshme. Sidomos tani që ish-gruaja, me një pjatë në dorë, po bënte kërdinë pak më tutje.
Doja të sajoja një gënjeshtër aty për aty, por nga goja më doli me një vrazhdësi të thatë: “Kam uri”.
Sapo mora pirunin dhe pjatën të rrëmbeja edhe unë ca ushqim, më zgjoi me bezdi një zile telefoni.
E pashë veten sërish brenda trupit të një burri me stomakun bosh.
– Kthehu në gjumë, – e urdhërova veten. – Ti nuk je njeri, ti nuk je njeri, ti nuk je njeri…

Borscht

Inteligjenca artificiale dhe një nëndegë e fizikës kuantike mundën më në fund të krijonin një portal të udhëtimit në kohë.
Shkencëtari rishtar i zbulimit, Genaidi Korolenko, ende pa i mbushur të tridhjetat, doli vullnetar për udhëtimin e parë.
Gjithë eufori e prerë në pezm, hyri në shtëpi. E mblodhi veten dhe i la porosi të shoqes.
– Do largohem për njëfarë kohe. Çështje pune; sa më pak të dish aq më mirë. Por mos harro – TË LUTEM, MOS HARRO – që burri me fytyrën dhe trupin tim që do të vijë në shtëpi të dielën e 24 nëntorit, nuk jam unë. Vrite!”
Dhe e shoqja e mbajti fjalën.
Atë të diel gatoi për burrin që i hyri në shtëpi hajën e tij të parapëlqyer. Bënë dashuri tri herë: dy herë para se të shkonin në opera dhe herën tjetër gjatë pushimit të akteve.
Mandej e vrau.

Klauzola e Zotit

– Nuk do marr në Ahiret asnjë shpirt njeriu që është në mes të leximit të një libri.

Dhe njeriu i ra lapsit. Lexoi më shumë. U bë më i ditur. Më i dashur. Më njerëzor. Kuptoi armikun, domethënë veten.
Mesatarisht, ditët e njeriut në tokë i kaluan ditët e Matuzalemit; dhe Zoti u detyrua të zëvendësojë Apokalipsin me Ditën e Mosleximit.

(Shkëputur nga Revista Letrare – Pranverë 2024. E gjeni në Amazon dhe çdo librari tjetër online)