I
Të vërtetën e së vërtetës, as unë s’di t’ju them sa breza kanë shkuar që kur u prish e u shkretua Katjeli i Mokrës.
Mbaj mënt vetëm se kam dëgjuar nga pleqt’e lashtë, e këta nga pleqt’e tyre se ky Katjeli i Mokrës paska qënë dikur pesë-a-gjashtë breza më parë një fshat i math me kamje e gjë të gjallë shumë. Vëndësit e tija paskëshin qënë trima të ndjerë e paskëshin lëftuar me të vërtetë si burra, në ballën e burrave, për të mbruar vendin e nderë nga turku.
Nga ky shkak kur e paska marrë turku e paska prishur e shkretuar sa s’mbeti gur-mi-gur.
Sot në gjithë grykën ku pat qënë dikur katundi, ka pyje gështenjash, driza e dëllinja. Viset sheshe të pllajave janë bërë luadhe e ara, ku thekri na rritet dy bojë njeriu. Në vise-vise duken edhe sot, afron një me dhenë, themelet e mureve të vjetër, si krëhërë të dalë nga lëndina. Në vjeshtë a në prenverë kur damalugu hap brazda që dërmohen si bukevale, andej-këndej dalin copa plloça të gëdhendura me dorë e tulla të kuqe mun si flaka e zjarrit. Në dimër sbresin gjer këtu poshtë bishat e malit.
Vetëm kjo kodra e Shën-e-Djelës ku pat qënë dikur kisha e fshatit, ka mbetur edhe sot e pacënosur prej dorës së njeriut. Vendi i saj as lërohet, as mbillet, as korret. Këtu njihen edhe sot murishtat e vjetra të kishës e rrasat e rënda të themelit të pa blojtura prej kohës. Reth-e-rotull duken gurë varresh, me çipe të mbuluar me myshk. Në mes të kishës së Shën-e-Djelës që i përngjan një anije së fundosur nër ujra, dheu është pak si i batisur dhe çapet godasin më bosh.
Një pëlhurë fshehtësije, që të bën të bjesh në mendime, mbulon të gjitha këto vise edhe gjyrmat e lashta. Fshatarët që ngjiten të korrin thekrat a të mbledhin geshtenjat edhe barinjtë rrëfejnë se shumë herë, e më fort në netët me hënë, dalin e shëtisin nëpër murishta e lëndina njerës të mbëdhenj, të veshur me mëngore e fustane të bardha, që shduken e treten më të thyerët të natës.
Vraga që nis nga an’e djathtë e Shën-e-Djelës sbret në fshat buzë-liqerit, kur se ajo që nis nga an’e mëngjër, ndrethon nëpër pyllin e dendur të gështenjave dyke ngjitur e dyke sbritur kurrizet e çukave, e del mi Gurin e Kol Branës, një rrasë e lartër dy-tre hostene që qëndron vëngër mi greminat e bregut.
Rrëfejnë gojë-pas-goje pleqtë e lashtë se këtu pat qënë, dikur, një qytezë e vogël, qyteza e Zotit Kol Branë Katjelit.
Edhe thonë se këtij Kol Branës i paskan humbur në luftat e asaj kohe, kur hyri turku në Shqipëri, të pesë djemtë e gjithë nipërija. Edhe si iu sosnë këta të gjithë edhe turqit iu afruan Katjelit, Kol Brana ngjiti shkallët e gurta të qytezës, mbylli dyerët edhe priti të afrohet rrebeshi. E atëhere kur ardhi armiku as dora, as këmba nuk iu droth nga pleqërija. Shumë kohë gryka buçiti si buçet kur luftojnë trimat e ballit.
Lëftonte Zoti Kol Brana vetë…
Më von, kur kështjella ra, nuk u-gjend brenda përveç se një plak i thinjur me gjoksin e mbushur plot plagë.
Zoti Kol Brana nuk ishte më në jetë. Që asaj kohe muret e kështjellës u gremisnë e mbretërija e dëllinjave u mori vendin. Vetëm Guri i Kol Branës, si i thonë edhe sot, ka mbetur i patundur prej valëve të kohës e prej valëve të turkut.
II
Vendin ku pat qënë dikur Katjeli i Mokrës edhe Kisha e Shën-e-Djelës e kam shkelur dendur, vetë me këmbët e mija.
Në vogëli ne djemuria e fshatit ngjiteshim gjer atje për të mbledhur, si pas zakonit të vjetër, poleska e manushaqe për llazoret e vashave. Kjo ngjante në Mars a në Prill kur gjelbëronin pllajat e korijeve e kur të velte era e luleve. Vinim pastaj më von për të marrë shëndet, kur lulëzonin gështenjat edhe mbushnim krahët me xhigerë të bardhë e të verdhë. Kur sbriste tatëpjetë era e malit, sillte gjer brenda në fshat fije nga lulet e tyre.
Shëmbitrit e Listopadhit, gjer afrohej dëbora, ngjiteshim rëndom për të mbledhur do-një gështenjë nga drutë e Gjergollinjve.
Por e vërteta është se në atë kohë vinja në Katjel ditën e kthehesha më të ngrysur. Rasti për të ndenjur një natë të tërë m’u çfaq më von, sot e disa vjet.
E ja se qysh:
Atij moti kisha ardhur që larg, nga vënd’i huaj, për të shkuar pushimet e verës. Kisha dëgjuar se dy miq të mirë të derës s’onë, e mbase far’e fis, kërkonin hazna ku ishin e ku s’ishin. E prandaj, sa mbante vera e gjer afrohej Shëmbitri, shëtisnim viset e Mokrës, mal- më-mal e breg-më-breg, të tërhequr prej ndriçimit magjistar të florinjve që i thërrisnin që ndënëdhe.
Ç’është e drejtë fshati qeshte me ta, po kjo nuk i ndalonte asfare të shëkojnë punën si u thesh shpirti. Një natë njërit prej tyre iu paskej fanitur në ëndër një vashë e re, e veshur në të bardha, si vishen grarija e Mokrës, edhe i paske thënë:
– Jam ne Shën-e-Djela-e-Katjelit, njëzet e pesë pash nga kisha, andej nga e djathta: As eja e më nxir!
Kjo i paskej ngjarë më dy javë të Gushtit, më të gëdhirë të Shënmërisë. Edhe ky si paske pritur disa ditë gjer të përtëritet hëna, një ndajnatë, ay një, unë dy e një shok tjetër tre, ja muarrmë për në Katjel.
Ishim në Shën-e-Djelë kur hënëza e re filloj të ngrihet që përtej Malit të Thatë. E kuqe si prushi në llim, kjo hën’e Gushtit na u bë më von si e larë në ergjënd. E gjithë malet e gjithë brigjet edhe gjith liqeri u mbuluan me një linjë të bardhë.
Miqt’e mij, që s’kishin kohë të vështrojnë as hënë e as çudit e tjera të kësaj nate Gushti, nxuar nga torba një litar e disa kazma, shënuam vendin njëzet e pesë pashe nga an’e djathtë e mezit të kishës edhe nisnë të rëmojnë. Në fillim rëmuan që të dy e më pastaj, kur gropa u fellua, radhë pas radhe, njëri punonte kazmën dhe tjetri lopatën. Toka ish e ngjeshur fort dhe e lidhur me fije rënje gështenje.
Puna mbajti afro dy orë, gjer sa hëna u ngjit në kuben e qellit. E në qetësinë e fellë të kësaj nate vere goditjet e kazmës sikur ishin rënkime të mbytura që dilnin nga bota tjetër. Nga do-një shpesh pa fole dilte dendur prej pylli e si hithte hijen e tij të rëndë mi murishtat e Shën-e- Djelës, humbiste rishtas në pyll.
Kazma rëmonte-rëmonte e rënkimet e botës tjatër madhoheshin-madhoheshin…
Tanithi në gropë na u tfaq një lloj shtrati i hirtë si gur shurak dhe midis tij disa drudheza të bardha që ngjanin me iskra eshtrash.
Kazma pushoj.
– Këtu paska qënë varr, – përshpëriti njëri nga miqtë që ish brenda në gropë.
Tjatri u-unj, mori pak dhé në dorë, e thërmoj edhe foli:
– Varr paska qënë, vërtet…
Dhe shtoj:
– Qënkemi në varret e Katjelit të vjetër.
U unja edhe unë pranë gropës së hapur, dyke gjunjëzuar në tokën e nxjerë jashtë. Atëhere një dorë u sgjat së brendëshmi, (dora e mikut, pa fjalë!) e më la në pëllëmbë një aspër të bardhë, një lloj kostandinari me shkronja të blojtura. Pas pak dora dolli së rish me një kryqëz të artë e me një send të çudiçmë që i ngjante njëj vëthi. Të paktën kësilloj gjykuam ne të tre. Dhe me qënë se gjykuam kësilloj, shokët vëzhguan me vërrejtje të himët të gjejnë edhe tjatrin. Po vëzhgimi na vajti më kot se vëthi tjatër duket se u pat përzjerë me tokën, në rëmijte e sipër, dhe në vënt të vëthit gjetmë një lloj rënje që mbante erë temjani.
Ky pat qënë thesari që nxuarmë në Shën-e-Djelë, në atë mesnatë Gushti, me hënën pesëmbëdhjetë mi krye.
Shokët e mij nuk ishin as fort të gëzuar as fort të dëshpëruar. Si pas gjuhës së tyre në këtë gjah të thesarëve nuk lipset të dëshpërohesh lehtë se vjen nata e lumtur kur kush duron trashëgon… E kjo më fort kësaj radhe kur kishin gjyrmën e thesarit i cili mundej të gjindej ja pesë pash më lart, ja pesë pash më poshtë.
Mua kjo ngjarje më vuri në mendime. E kur miqt e mij hithnin prapë në gropë dherin e nxjerë që të mos lenë gjyrmë, rashë të çlodhem nër barishta. Që brenda, nga gjiri i pyllit, ndjenja tani shkoqitur rëgëtimet e mburimeve. Përtej, midis malesh, dukej një çip i liqerit i iskrosur prej do-një ere që sbriste nga gryka.
– Vallë ç’mall e dëshirë e pat shtyrë vashën e varrit t’i shtihet në ëndër një gjahtari thesarësh? Mos e shtrëngonte, vallë, fort ky zëndani i varrit a mos dëshëronte të vështrojë hënën e plotë e të ndjejë erën e luleve dhe të barit? A mos e kish marrë malli për tingëllimin e zileve e për rëgëtimën e kronjve?
E sikur më vinte keq se nuk u paskesha lindur në një kohë tjatër, disa breza më parë…
E kur mendohesha kësilloj gropa u pat mbuluar e sheshuar dhe mi ‘të ish ndezur tani një zjarr me shkorreta për të humbur gjyrmën e kërkimeve. E mua ky zjarri më dukej sikur ish nuri që digjej mi varrin e një vashe që pat vdekur e re…
E sepse nata ish e bukur po si një natë pralle, si s’rrëfehet dot me gojë, gjumin e parë vendosmë t’a bëjmë në një padinë të vogël me bar të njomë, aty mi krua.
– S’bën të flemë pranë krojt, – foli një nga shokët, – se natën vozitën hije.
– Ky vend ësht’i shkelur nga të bardhat, – vazhdoj gjith ay me një lloj dridhje të fshehtë në zemër.
Po sepse ne s’i vumë veshin, fjalët e tij i mori era edhe ra pas vragës s’onë.
Shtruam disa shtrate fjer në padinë edhe ramë të flemë. Mbulesë kishim qellin e sbardhëllyer prej pahut të hënës. Fjeri e gjethet na mbytnin me erën e tyre. E sa të nëmërosh gjer më pesë, miqtë e mij i mori gjumi.
Vetëm mua harroj të më marrë.
Rinja në shtratin e njomë me duart nënë krye: vështronja qellin e dëgjonja regëtimet e krojt edhe rënkimet e pyllit. Që të largoj mendimet e pyetjet e vetëvetes fillova të nëmëroj yjet. E ndava kuben që sipër meje në tri pjesë me vija përçarthe edhe nisa nga pjesa që mi Rrëzhan. Vura më nj’anë tridhjet e tre yj më të ndriçme, dyzet e pesë më të shuar dhe nuk di sa yjeze të tretura. Po këto lëvrinin pa pushuar e dukeshin e çdukeshin rishtas sa që syt e mij nuk kishin se qysh t’u dalin zot. Pastaj, s’di se qysh, vijat e mija u fshinë dhe yjtë u ngatëruan po si mendimi im.
M’u kujtua pralla e të Bir’ të Mbret dhe e Vashës së kopshtarit që i ngjante së Bukurës së Dheut:
– Vashë, o moj vashë, sa yjez ka qelli?
– O i Bir’i Mbret, o i Bir’i Mbret, sa lule ka fusha?
Pa dalngadal-e-dalngadal pyetjet e përgjigjiet ç’u bënë ujem me yjt e Rrëzhanit e me rëgëtimet e mburimit. E m’u duk sikur nga hija e gështenjave dolli një linj e bardhë e shkiti si erë gjer ne padina e nga mezi i saj ç’u fanit një vashë.
– Flenë që të tre? – pyeti një zë i njomë.
– Flenë, – iu përgjigj një tjatër.
Edhe ndjeva pastaj sikur një dorë e bryllët, (pa fjalë dora e vashës linjë-madhe) që m’i preku e m’i magjepsi qëpallat…
Atëhere fjeta me të vërtet.
III
…Dalngadal-e-dalngadal sikur prej qënies së sotme filloj të ngrihet një lloj mbulese e himët e hendur prej valëve të kohës. Kjo na i ngjante një pëlhure që u hepua e u firos në mugëtirë. Atëhere valët e dheut e të lëndinave, të derdhura mi mure e gurë, se ç’u tërhoqnë më nj’anë si pas një urdhërate, edhe, sa të mbyllësh e sa të hapësh sytë, të gjitha ndërtesat e moçme u rritnë sikush në vend të vet. Tani Katjeli, ky fshat i bukur i Zotit Nikoll Branës, m’u faneps ashtu sikundër se pat qënë katër-a-pesë breza më parë. Në fillim thashë se jam në ëndër a më pat magjepsur dora e vashës që doli nga fletët e gështenjave e prandaj rraha të gjej fillin e vërtetë të qënies së vërtetë, sepse ndjenja në shpirt një lloj përzjerje midis dy shekuj të ndryshmë. Katjeli ish, pa fjalë, Katjel, me kopshte e shtëpi të gurta, sindozot se pat qënë qëmoti, po mëndja ime kish mbetur në një mot tjatër, më të ri. Ndjenja sikur gjendesha midis dy botë të ngatëruara njëra me tjatrën: bota e sotme dhe bota e perënduar. Disa grima m’u duk edhe sikur gjendesha në dy vise të ndryshme: në gërmadhat afron pa gjyrmë të Katjelit dhe në Katjelin e moçmë, të pa cenosur prej valëve të kohës.
Po kjo nuk u sgjat fort sepse mëndja m u këthjelltësua shpejt e shpejt edhe ja se ç’u gjenda krejt, me trup e shpirt, në Katjelin e Mokrës, në kohën e Zotit të Shqipërisë Gjergj Kastrioti.
Shtëpitë e fshatit ishin të gurta e të mbuluara me plloça dhe rruga e shtruar me gurë shpinte ne kisha e Zonjës-Shën-e-Djelë.
E ç’u pikasa asohere se unë qënkesha Rodovani, Rodovani i Vllastar Katjelit, djalë i ri i veshur me mengore liri, me tirqe e me fustane kinda-kinda. Pa m’u kujtua atëhere, në vitin e Tënëzot një mijë e katër qint gjashtëdhjet e tre, se mbretëronte në zemrën t’ime Engjëllina e motra e Kostandinit. Kjo Engjëllina na ish nga bukurija mi gjithë shoqet e fshatit e ky Kostandini na ish trimthi më i ndjerë e vëllajthi im m’i dhemshur. Edhe sepse më kish marrë malli fort për këtë t’fejuarën e shpirtit t’im pata sbritur asaj dite ne Kroj ku vinin për ujë vashat e Katjelit. Po ne Kroj nuk u patnë ndodhur përveç dy vasha të tjera. E njëra prej tyre, që m’a dinte brengën e tetëmbëdhjete vjeteve, më pat folur kesilloj:
– Rodovan, o Rodovan, Engjëllina se bashku me Kostandinin po të presin lart ne Zonja-Shën-e-Djelë, ku do fillojë vallja e Ristozit-Tenezot.
Atëhere m’u kujtua se, me të vërtet, ish dit e tretë e Pashkës së Madhe kur vashat e fshatit heqin vallen e Ristozit ne Sheshi-i-Shën-e-Djelës. Atje ç’e pashë, me të vërtet, Engjëllinën t’ime të bukur si ftoj i bardhë, të bryllët si er’e malit.
Disa nga vashat e fshatit këndonin këngën e Ristozit me një zë që të lavoste zemrën dhe hiqnin vallen dyke dredhur e përdredhur bel e hollë si mënjolla, ku ndiçonte brezi i ergjëndë me korën e Shën-e-Djelës në mes. Engjëllina se ç’më ish në kryen e valles dhe gjithë syt e botës se ç’e ndiqnin.
Kaqe bukuri, Ynëzot! s’kam parë as nër të gjall’, as nër të vdekur! E jo se xhëllon e saj me tri kurorë rethit kish gjithë ngjyrat e prenverës, gjithë arin e yjve e gjith ergjëndin e hënës, po se kurm i saj – që në krye e tatëpjetë – s’kish të ngjarë…
Pa se kur m’a hasi vështrimin fytyra se ç’iu ndes si prushi edhe unji kryet tatëpjetë. Atëhere, (flas me të drejtën e Zotit!) nga malli e gazi shpirti m’u pat dredhur sindozot se dridhet flet e plepit kur fryn era.
Po se asohere, (një grimë vetëm, një grimë të errët, kur i pashë kryeqethin e gushës edhe vëthëzat e veshit!) m’u pat kujtuar kjo jet’e sotme e pështirë, ëndra e mikut t’im me vashën q’e pat thirrur në Shën-e-Djelë, gropa e hapur në një natë me hënë pikërisht në vendin ku më buzëqeshte aqe ëmbël Engjëllina ime, dhe jeta e bot’e tërë m’u patnë dukur të murme e pa shije, si uji pas një lëngate.
Atë ças ndjeva mi sup dorën e Kostandinit edhe fytyra e tij që më nxirte mallin e Engjëllinës s’ime më solli rishtas në ujrat e para të lume.
– Rodovan, vëllajthi im, përse të shoh të menduar?
E atëhere pushoj vallja e vashave e Engjëllina na ardhi pranë. E kur më ardhi Engjëllina pranë m’u duk sikur një djellë m’u pat lindur në shpirt…
U gjenda pastaj në një tjatër shesh ku trimat e fshatit, me Kostandinë në krye, tregonin mjeshërinë e shigjetës e të shpatës. E ish asaj dite në Katjelin e Mokrës një brithmë e një gas si nuk pat qënë as një herë…
…Pastaj s’di se qysh, filli i jetës së parë sikur u këput prej dore njeriu.
Unë Rodovani i Vllastarit sikur isha gjith në Katjelin e Mokrës po se tanithi ky fshati ynë sikur paske humbur brithmën e gazin e parë. Një ushtëtar kaluar paskej sjellë brenda në fshat lajmin e zi se qeni – turk po vinte në viset t’ona me zhurmë daulle, me gjak e zjarr si turk që ish.
Ndjeva asohere se që nga kodra e Shën-e-Djelës sbriste tatëpjetë tingëllimi i dredhur i kambanës që hepohej e tretej në grykën e lumit sindëkur se sbriste në një tjatër botë. Djemt e fshatit me shtijza në dorë e shpata për brezi ngjiteshin me nxitim në kodrën e kishës ku do mblidhej pleqërija. Pa m’u duk sikur burrat e fshatit t’ënë paskëshin shkuar në luftë e dhogat e zeza që mbyllnin dritaret tregonin se shumë nga shtëpitë e Katjelit kishin mbetur të shkreta e pa zot.
Nxitova çapet që të arrij shokët. U gjendmë befas ne Sheshi-i-Shën-e-Djelës ku ish mbledhur fshati gjithë për fjalë e kuvend. Tingëlli i kambanës ish shojtur dhe një qetësi e rëndë kish rënë mi botë.
Që brenda, nga Kisha e Zonjës-Shën-e-Djelë, vinin pëshpëritje të mbytura. Pleqtë e të parët, të gjithë veshur me floke të bardha, nxuar kësullat e hynë dyke u krusur, në derën e unjtër të faltorës.
Sbrita edhe unë shkallët e gurta edhe u gjenda brenda në Shën-e-Djelë.
Erë temjani e qirinjsh.
Flagë të arta kandilesh.
Zëri i ngadalëshmë i uratës.
– T’i lutemi Zotit…
Pleqtë qëndronin kryeunjur e dëgjonin me bindje të kënduarat e lutjet që vinin nga alltari. Plakat e gratë u faleshin korave.
– Ynëzot! Ynëzot!… na mbaj në hijen T’ënde!
– Ynëzot! Ynëzot!… na mbruaj nga armiku! Ynëzot! Ynëzot!… na mbruaj foshnjat e të miturit!
– Ynëzot! Ynëzot! Ynëzot!…
Ç’u gjenda pastaj sërish në Shesh.
Ne të rinjtë qëndronim më këmbë, pakëz më tej.
Burrat midis moshës s’onë e midis pleqve ishin të paktë. Këta kishin zënë grykat e viset ku do shkonte qeni – turk. Pleqtë kishin ndenjur në lëndinë, pranë varreve, e bisedonin.
Heshtje e rëndë si plumbi.
Pleqtë mbaruan kuvendin edhe u ngritnë më këmbë. Ne të rinjtë, që ishim si do një qint veta, u afruam. Disa gra, te thyera nga mosha e nga brengat, bënë dy- tre çape.
Pa midis pleqve se ç’dolli një plak bujar i lashtë e shpatull-gjërë, si ishin burrat e asaj kohe, e na vështrojmë një vështrim shqiponje.
Ky qënke vetë Zoti Nikoll Brana i Katjelit. Dikush më pëshpëriti:
– Ligjëron Zoti ynë Nikoll Brana.
E me të vërtet pas dy-tri grima dëgjova kuvendin e Zotit Nikoll Branë Katjelit.
Na foli mi të këqijat që punonte turku që linte kudo që shkelte, hi e varre, mi luftat e arbërve e mi trimëritë e tyre.
Pastaj, e këtu ç’iu pat errur balla si nata, kuvëndoj mi një armik, arbër nga gjaku, me emrin Ballaban, që vinte në ballën e turkut për të prishur vëllezërit e vendin e tij.
– Mallkuar qoftë për jetën e jetës! – foli urata i Shën-e-Djelës.
– Mallkuar qoftë bres-pas-brezi! – folë pleqërija.
– Prej shpate arbëri iu derthtë gjaku! – mbylli urata.
E pastaj u bënë disa grime qetësije që të përmbushet mallkimi. Tingëllimi i kambanës, i dalë vet-vetiu, e shpuri përtej, mbase vetë ne Zot i math e i vertetë, mallkimin e rëndë.
Ky Zoti Kol Brana ç’na u drejtua pastaj neve të rinjve e na ligjëroj kuvendin që kish dërguar Gjergj Kastrioti, Prengu i Krujës e Kryezoti i arbërit: t’i bjemë befas turkut nga malet e ti japëm gjëmën e zezë.
Djemtë ngritnë lart shpatat dyke u lidhur për besën e trimave e për Tënëzotin.
Urata na bekoj. Mëmat na pushtuan me lotë në sy.
Mua më rrihte zemra si zogu nër leqe, se ndjesha si i ndarë midis dy botë të ndryshme. Befas m’u pat fanitur përpara Gjoni i Prendit, i veshur me fustane kinda-kinda, me helme në krye, me pafta ergjëndi në gjoks e me shtijëzë në dorë. Ish nga trupi i kalorisë.
– Eja, Rodovan, për Tënëzotin!…
Atëhere u ndjeva rishtas i gjith asaj bote dhe hyra midis shokëve. Zoti Nikoll Brana që ish në krye t’onë, nipër e stërnipër, i ngjante njëj Shëndëlliu-plak me shpatë në dorë…
Hodha vështrimin përtej e m’u duk sikur një vashë, që i përngjante kësaj Engjëllinës s’ime, më vështronte me mall e brengë e ndofta dyke lotuar…
Këtu filli i ëndrës së Katjelit m’u këput befas. U sgjova i lodhur, sikur pata bredhur gjithë malet. Era shushëllinte midis fletëve të gështenjave. Hije të rënda lëngonin mbi murishtat e Katjelit. Hëna po shdukej përtej, mi malet e Mokrës, edhe liqeri hynte në këllëfin e natës.
*Filluar në Pogradec më 1926, mbaruar në Bukuresht në dimrin e vitit 1938, rivështruar në Tiranë më 1944-n.
(Shkëputur nga rubrika “Kujtesë” e RL-Dimër 2023)
