Kisha më shumë se pesëmbëdhjetë ditë pa e takuar dhe u shqetësova, sepse gjatë dy vjetëve në të njëjtën zyrë ishim bërë shumë miq. Ishte djalë i qeshur; aq i qeshur, saqë kohëve të fundit, kjo natyrë e tij e kishte bërë të bezdisshëm në shoqërinë tonë. Veçanërisht ajo e qeshura e gjerë dhe e shkujdesur, që gurgullonte prej kraharorit. Të gjithë ne, kush më shumë e kush më pak, kishim hallet tona dhe, kur dëgjonim pranë vetes në ato çaste një të qeshur aq të pateklif, tekefundit kjo sjellje na dukej sikur i kapërcente ligjet e jetës, sikur ishte provokim.
“Ti je njeri i qeshur”, i thonim. Dhe në këto fjalë tonat mund të pikasej një dozë qejfmbetjeje a diçka si punë rebelimi. Prapëseprapë, ai qeshte pa të keq dhe nuk thoshte asgjë. Vetëm një herë iu kthye vajzës së vetme të shoqërisë sonë që ia përsëriti vërejtjen, e i tha qetësisht, gjithmonë duke qeshur: “Do më vijë edhe mua ora.”
Thua ta kishte parandier? Apo mos dinte shumë gjëra dhe po e priste? Dhe ja ku, më në fund, e pamë të ndryshonte. Me sa dukej, u detyrua të përkulej. Natyrisht, vazhdonte të vinte mbrëmjeve në shoqërinë tonë, por tanimë rrallë e hapte gojën. Dhe nëse ndonjëherë vendoste të fliste, fjalët e tij nuk kishin lidhje me njëra-tjetrën, aq sa ne e kishim të vështirë t’ua nxirrnim kuptimin dhe e vështronim të habitur.
Një gjë e tillë dukej që e bezdiste dhe, kur njëri nga shokët ia tha këtë anash e anash, ai kërkoi falje dhe iku. Mbrëmjeve të tjera nuk erdhi më. Megjithatë, me mua i mbajti lidhjet, pasi bëja kujdes t’i tregoja se nuk e kisha vënë re ndryshimin e tij. Kështu që të dielave vazhdonim të zbrisnim të dy në det.
2.
Të dielën e fundit shfaqi një gjallëri që, mbas ndryshimit të tij, dukej e pazakontë.
– Ç’det! – më tha, kur po rrinte drejt më këmbë, i zhveshur mbi shkëmb, gati për t’u zhytur. Dhe pastaj përsëri: – Ç’det i thellë e i paanë!
U hodh e mandej, u shtri me shpinë në ujë gjithë kënaqësi; po përparonte qetë-qetë, me fytyrën kthyer nga dielli. U hodha edhe unë, notova ca, dërdëllita për ujin që ishte i vakët, pa marrë përgjigje. Ai po largohej gjithnjë e më shumë, qetë-qetë dhe pa u ndalur, me sytë pulitur nga drita e fortë.
Pas pak, kishte shkuar mjaft larg, por unë nuk mund t’i shkoja pas dhe dola. U shtriva në rërë dhe mbulova fytyrën me krahë. Ndieja diellin tek më stërpikte lëkurën; bënte zagushi e tmerrshme, aqsa për disa minuta mendja ime thuajse po dremiste.
Kur hapa sytë, pashë nëpër det, por nuk i shqova veçse kryet, si një kokërr e vogël mes rrezeve të diellit, dhe vazhdonte të largohej.
U ngrita më këmbë, mblodha duart rreth gojës dhe i bërtita:
– Kthehu!
Dukej, nuk kishte dëgjuar, ndaj i thirra më fort:
– Kthehu!
Rreth e rrotull nuk kishte frymë njeriu. U tremba.
Pas pak mori kthesën dhe ndërkaq po vinte drejt meje, duke notuar në shpinë.
– S’bëre mirë, – i thashë kur u afrua.
Ishte i zbehtë dhe mezi merrte frymë duke gulçuar.
– Doja të shihja gjer ku mund të shkoj, – ma ktheu seriozisht.
Fjalët që këmbyem derisa mbërritëm në qytet, ishin fare të pakta.
E takova të nesërmen në zyrë. Dukej i qetë. Megjithatë, kur shefi i hoqi vërejtje e i tha se kohët e fundit ishte shumë i shpërqendruar, ai i dha një të shtyrë tavolinës dhe e përmbysi, doli jashtë e nuk shkeli më në zyrë.
Prej atëherë kishin kaluar mbi pesëmbëdhjetë ditë që s’e kisha parë.
3.
Më në fund, e pashë një mbrëmje, krejt rastësisht, mbi urën e hekurt të stacionit. Bënte vapë dhe çapitesha rrugëve me dembelizëm. Mbërrita te shinat e trenit dhe po bëhesha gati të kaloja matanë, por thashë të mos i dilja aq shkurt. Mendova, pra, të shkoja e të kaloja nga ura. U ngjita në pasarelën e hekurt dhe, kur arrita në majë, u ndala e sodita përreth dritat e qytetit. Ishte gjë e bukur, madje zuri të binte edhe një vesë që më lehtësoi. Ujërave të gotullës nderej një pasqyrim i zbehtë prej qiellit perëndimor dhe paksa më majtas mezi shquhej një tym i lehtë, teksa ngjitej përpjetë nga ndonjë oxhak fabrike. Mandej u dëgjua fërshëllima e trenit në stacion, pashë orën dhe vura re se kishte ardhur në kohë. Prita derisa kaloi poshtë urës, duke i bërë kallumat e anijeve të lëkundeshin e duke më mbështjellë nëpër tymnajën që lëshonte. Më erdhi ndot nga era e tij dhe nga ato bulëzat që më ranë mbi lëkurë. Bëra të ikja dhe, pikërisht në atë çast, e pashë. Ishte mbështetur në kangjella dhe vështronte vazhdimisht poshtë, mbi shina, pa e ngritur kokën.
Vrapova drejt tij me ngut dhe i hodha dorën në sup. U befasua.
– Njatjeta! – më tha dhe u mbështet prapë mbi kangjella.
U mbështeta edhe unë. Ndenjëm një copë herë pa folur. Pastaj e mblodha:
– Çfarë po ndodh me ty? – e pyeta me vendosmëri.
Nuk u përgjigj menjëherë, prandaj vazhdova:
– Diçka ka ndodhur që të ka ndryshuar…
– Po… – tha ai më në fund.- Ishte një trumcak i vogël. Një trumcak që dridhej nga të ftohtit, dhe unë shtriva dorën, e mora në grushta për ta ngrohur. E ndieja në pëllëmbë tek fërgëllonte, ndieja zemrën që i rrihte fort, kurse unë pandehja se kishte ftohtë dhe e shtrëngoja edhe më. Dhe sa më shumë e shtrëngoja, aq më shumë rrihte zemra e tij. Dhe pastaj, ja… Nuk di si ndodhi. Pastaj ndjeva zemrën e tij tek pushoi së rrahuri dhe ai ra në qetësi… ra në qetësi… Dhe e zuri gjumi… Kurse unë e shtrëngoja mes pëllëmbëve, ngaqë kisha frikë. Por duart më ishin mbushur me gjak! Gjithë ai gjak! Një trumcak dhe kishte gjithë atë gjak! Do kishte lyer gjer dhe një det të thellë e të paanë…
Dhe, ndërsa po thoshte këto, gishtat e duarve të tij ishin tendosur nga tmerri dhe sytë i mbante gozhduar poshtë, në shinat e trenit.
Një çast u bë qetësi, por unë nuk u përmbajta dot më dhe qesha. Ai u përmend dhe hodhi një vështrim të mefshtë përreth, pastaj më pa mua.
– Për Zotin, – i thashë. – Për një trumcak?!
Kurse ai:
– Trumcak? – pyeti. – Ah, po natyrisht… Një trumcak i vogël… Natën e mirë…
Këto tha dhe iku fillikat nëpër muzgun, që po dendësohej qark tij.
Përktheu Romeo Çollaku
Be First to Comment