Intervistoi Arbër Ahmetaj
Intervistuesi: “Revista Letrare” ka ndarë me lexuesit entuziazmin e saj mbi cilësinë e romaneve tuaja. Kemi botuar shënime kritike, tregime e fragmente romanesh. Sot kemi ardhur të bisedojmë me autorin, me ju, Thanas Medi. A mund të na flisni fillimisht për lidhjen tuaj me shkrimin: si shkruani, kur punoni, si ngjizen veprat tuaja?
Thanas Medi: E quaj veten të privilegjuar dhe i jam përherë mirënjohës Revistës Letrare, se më kushtoi vëmendje që në numrat e parë të saj. Për më tepër se hyri në botën a tregun e librit shqip me dëshirën e lavdërueshme të evidentimit e publikimit të vlerave të vërteta letrare. Orientimi juaj për nga letërsia cilësore më gëzoi jo pak, pasi ekziston një katrahurë e tillë në letrat shqiptare, me vetëm shkrimtarë “të shquar”, sa i shteron lexuesit dëshira për lexim. E veçanta e revistës suaj është se bëni shumë për një shkrimtar, duke mos u mjaftuar vetëm me një evidentim, por duke synuar dhënien e një informacioni sa më të gjerë për veprën e tij. Apo për vetë atë, si me këtë intervistë a bisedë…
Dua të besoj se shkrimi lind me njeriun, pavarësisht se kur ky do ulet në tavolinë për të hedhur një libër në letër. E shoqëron që në fëmijërinë e hershme, si një mundësi e së ardhmes, e cila, sa më shumë të ngjizet, aq dhe më shumë nuk mund të bëjë pa të. Ndikon që të jetë i ndryshëm nga të tjerët, akoma dhe kur është një copë fëmijë, të cilit i bëjnë shumë përshtypje rrëfimet e të mëdhenjve, i pëlqen të rrijë sa më gjatë me ta. Të regjistrojë pa kuptuar ngjarje e histori të larmishme, bashkë me mënyrën e interpretimit të tyre. Pa ditur se po “hedh themelet” e librave të ardhshëm. I parë kështu, mund të themi se shkrimi është më së shumti gjurma e asaj që ke jetuar në jetë. Dhe po të më pyesnit “Përse shkruan?”, gjë që ndodh rëndom me shkrimtarët, këtë do rreshtoja në krye fare: “Shkruaj për të lënë gjurmën e ekzistencës sime”. Sidoqoftë, me këtë gjurmë u mora seriozisht disi vonë. Dhe në rrethana të vështira, duke qenë emigrant në Greqi. Kur me botime të pakta në poezi e prozë, dhe këto të viteve më parë, vendosa të shkruaj vetëm romane. Si duke dashur të fitoj kohën e humbur, të shpreh gjithë ato që më gumëzhinin përbrenda dhe, tek e fundit, të matja forcat me baterinë e rëndë të letërsisë. Fillimi ishte krejtësisht i çrregullt, duke shkruar kur dhe ku të mundja, para apo pas orëve të lodhshme të punës fizike, derisa arrita të kem një status normal shkrimtari, që e vazhdoj prej disa vitesh.
Si shkruaj? Fle herët dhe çohem herët; paraditja është përgjithësisht letërsi. Nata është për gjumë dhe lënien e trurit të zgjidh ç’nuk mundi të zgjidhte ditën. Shkrimin e një dite e lë si të pambaruar, pezull, që ta “gjej” në mëngjes gati-gati të mbaruar. Romani, sidomos, kërkon një disiplinë e angazhim të përditshëm, orë të tëra mbi letrën e bardhë, për të përfituar sikur edhe gjysmë flete letërsi të mirë. Gjithë kjo punë i ngjan asaj të kërkuesve të floririt, që e qëmtojnë atë nëpër llum e baltë. Kur nuk shkruaj një ditë, nuk ndjehem mirë, sikur diçka më mungon. Librat që do shkruajmë, ne i kemi brenda vetes, edhe pse nuk jemi fort të ndriçuar për këtë. Ata ngjizen në heshtje, ditë për ditë, orë për orë, mjafton që diçka, sa një farë gruri, të kesh “mbjellë” në ndërgjegjen tënde krijuese. Për më qartë, kur shkruaj një roman, mendoj për tjetrin, të radhës, i kam hapur një dosje modeste këtij, që, kur t’i vijë ora e hedhjes në letër, mos të gjendem në boshllëk.
Intervistuesi: Në shënimin tuaj për lexuesit (Misteri i shkrimit), thoni se tash, pas katër romanesh, keni filluar të bëheni shkrimtar. A mund të zgjeroheni edhe pak më tepër mbi këtë ndjesi, mbi vazhdimësinë e saj? Pasi duket se është një proces që s’dihet se kur nis te një autor e aq më pak i parashikueshëm është fundi i tij, nëse ka një të tillë. Si lindi brenda jush dëshira për të shkruar?
Thanas Medi: Duke shkruar romanin e pestë, që të vijmë te ndjesia në fjalë, vura re një “plus” dhe një “minus”. Plusi është se po perfeksionohesha si shkrimtar, po bëhesha më teknicien, situata të vështira i zgjidhja më lehtë, shkurtoja më pak, (të shkurtosh do të thotë të krijosh, kam lexuar diku) e të tjera nga këto. Kurse minusi është se ndjehesha më i ftohtë ndaj tekstit. Sikur më mungonte emocioni i dikurshëm, nuk e kisha ose vinte e cunguar ajo ngrohtësi, ai besim i palëkundur në vetvete se stekën do ta ngrija akoma më lart, që më shoqëronin përgjatë shkrimit të katër romaneve të parë. Shkrimi, besoj, është një shkrirje a ngjizje e shpirtit me trurin, duke ruajtur raportin përkatës për çdo libër të ri. Pa e tepruar me njërën apo me tjetrën. Se ndodh të shkruash më tepër me tru, (zakonisht kur s’je më fillestar), duke rrezikuar të përsëritësh veten, të jesh i thatë, artificial; dhe më shumë me shpirt, duke përfunduar në cektësirë e melodramë. Me një fjalë, procesi i të bërit shkrimtar nuk ka fund, je ti pastaj ai që di ose jo të lëvizësh të gjitha fijet e thurjes së një vepre letrare. Mundesh ose jo të mbash gjallë si flakëzën e shpirtit, si prushin e mendimit. Gjithmonë për të dhënë më të mirën e mundshme. Dëshira për të shkruar flinte brenda meje dhe u zgjua si një përbetim i papritur për të “pushtuar botën”. Në sajë dhe të një rastësie të kohës së gjimnazit… Po bënim Balzakun në orën e letërsisë, mësuesi na fliste për një shënim në tavolinën e tij të punës, referuar Napoleonit: “Atë që ai s’e bëri me shpatë, unë do ta bëj me penë!”, dmth do pushtonte botën, dhe kaq mjaftoi për të ndodhur shkëndijimi. Si në një vazhdimësi gare të pashpallur e të paditur nga askush, me përjashtimin tim, thashë dhe unë: do bëhem si Balzaku. Menjëherë pas këtij çasti iu përvesha shkrimit. Me një zell që s’kish të bënte aq me gjeniun francez sesa me dëshirën time për t’u shprehur. Për të treguar se dhe unë dija të shkruaja, se isha dikush…
Intervistuesi: Personalisht kam dëgjuar për vllehët në moshën 21-vjeçare. Që është një popull në prag të rrëzimit e kam mësuar nga romanet tuaja. Si është e mundur që gjëra kaq të rënda ndodhin në fshehtësi? A mundet letërsia të shpëtojë një popull?
Thanas Medi: Diktaturat komuniste e kanë në themelin e ekzistencës së tyre të vepruarit në fshehtësi. Në kushtet e mungesës së lirisë së vërtetë, të frikës, survejimit, kërbaçit që të priste po ta hapje gojën më tepër nga ç’duhej, mbrojtjes së një fasade të lumturisë mbarë popullore, ne gjëmat e tmerrshme të diktaturës i mësuam vetëm pas rënies së saj. Edhe nëse diçka dinim për vrasje, burgosje e internime, krimi na servirej si diçka që e kishim bërë ne të gjithë e për të mirën e të gjithëve. Që është dhe një mënyrë e fshehtë veprimi, dinakëri diktatorësh për t’ia zgjatur jetën sa më shumë regjimit. Një krim më vete është dhe vrasja apo shuarja e një populli, duke injoruar ekzistencën e tij. Duke rrafshuar identitete etnish të pambrojura, në emër të internacionalizmit proletar. Duke nëpërkëmbur gjuhën, doket, zakonet, traditat, këngët, që janë vetë shpirti i tij. Një populli, po i vrave shpirtin, ke vrarë vetë atë. Kështu ka ndodhur dhe me vllehët, që janë prej shekujsh banorë të trojeve shqiptare. Asimilimi i etnive që “prishin punë” në diktaturë, nuk ndodh në mënyrë të natyrshme, ndodh me diktat nga lart. Dhe ky jo i shpallur me ligj kushtetues, por ashtu, në të fshehtë. Vllehëve, si pakica më e madhe në numër dhe me një histori të lashtë bashkëjetese me shqiptarët, (aq sa dhe sot u thërrasin me emrin e vjetër “arbëresh”), me mjaft personalitete të tyre që ia kushtuan jetën shqiptarizmës, u është rezervuar nga “pushteti popullor” një persekutim kolektiv. Një vdekje e butë, e ngadaltë, duke e “mbytur me dashuri” këtë popullatë dhe jo duke e respektuar për atë që qe. Duke mos i njohur të drejtën e mësimit të gjuhës së nënës në shkollë, duke bërë t’i shuhej gradualisht ajo ngjyresë e veçantë etno-kulturore, shprehur aq qartë në zakone, tradita e folklor. Për më qartë, në festivalet kombëtare folklorike, që bëheshin njëherë në katër vjet në Gjirokastër, kurrë nuk u ngjit në skenë ndonjë grup i pakicës vllahe. E shumta që mund të bëhej ishte njëfarë përfaqësimi vetëm brenda kufijve të fshatit. Pasi diku lart, në qeveri, projektohej gjithçka me fshehtësi e imtësi. Me qëllimin e lënies në errësirë, zhdukjes pa zhurmë të kësaj popullate. Letërsia ndoshta nuk mundet të shpëtojë një popull, por me siguri që mund ta zgjojë nga gjumi atë. Dhe zgjimi është fillesa e shpëtimit.
Intervistuesi: A jeni joshur ndonjëherë të përktheni në shqip diçka nga gjuhët që dini? Ndërkohë, dy veprat tuaja janë përkthyer e botuar në rumanisht. Çfarë do të thotë kjo për ju dhe si ka qenë bashkëpunimi me përkthyesen?
Thanas Medi: Nuk kam provuar të përkthej, por di mirë ç’është të jesh përkthyes. Dhe këtë e mësova më në detaje përgjatë bashkëpunimit me përkthyesen time në rumanisht, Oana Glasu. Përkthyesi mund ta dëmtojë një vepër ose ta nderojë atë. Oana hyn tek ata që të nderojnë. Nderimi s’është gjë tjetër veçse një përkthim i përsosur, sjellja e origjinalit në gjuhën tjetër pa lënë pas dore asnjë tregues apo element të tij. Është të arrijë që lexuesi të ndjejë se po lexon një autor të letërsisë së vendit e gjuhës së vet dhe jo një të huaj. E kjo kërkon mund, përkushtim e patjetër talent. Ky i fundit është pigmenti që i jep dorë një përkthyesi të jetë dhe krijues. Të përkthesh s’do të thotë të kthesh në mënyrë mekanike një fjalë nga një gjuhë në tjetrën, do të thotë të vështrosh përtej fjalës. Të njohësh larmishmërinë e ngjyrat e shumta të saj, ngarkesën emocionale që mbart, pasi vetëm atëherë mund të bësh përzgjedhjen më të mirë. Oana Glasu jo vetëm që i di mirë të gjitha këto, por, si rrallë ndodh, ushqen dhe një dashuri të pashoqe për gjuhën shqipe, për Shqipërinë, për çdo gjë shqiptar. Është edhe kjo dashuri, mes të tjerash, që bën të realizojë më të mirën e mundshme. Ashtu siç është dhe bashkëpunimi me autorin, një domosdoshmëri tjetër që përkthimi të jetë në lartësinë e duhur. Mund të them se bashkëpunimi im me Oanën ka qenë e vazhdon të jetë tepër i ngushtë. Pasi gjithmonë mund të ketë diçka të mjegullt përkthyesi dhe autori është ai që mund ta ndriçojë më mirë se kushdo tjetër.
Jo vetëm në rumanisht, por edhe në greqisht. Pritet së shpejti dhe dalja në italisht, anglisht e frëngjisht. Botimi në gjuhë të huaj, si për çdo shkrimtar, është për mua jo vetëm një gëzim i veçantë, por dhe përballje me kulturën tjetër. Me lexuesin e një vendi tjetër. Është dhe një kut matës për atë që je në të vërtetë, se sa vlen ajo që shkruan; je vetëm për fshatin, vendin tënd, njerëzit me të cilët ndan një histori e një gjuhë apo për një publik më të gjerë.
Intervistuesi: Çfarë mendoni se e ka penguar letërsinë tonë, të një vendi të vogël, të interesohet për një temë kaq të madhe, siç është fati i një popullsie ndryshe, brenda atdheut?
Thanas Medi: E ka penguar mospasja e informacionit, njohjes, por mbi të gjitha mungesa e lirisë. E lirisë së vërtetë, jo asaj të cunguar, diktuar nga lart. Liria për letërsinë është frymëmarrje, veç për metodën e ngurtë të socrealizmit kjo duhet të rrjedhë vetëm në një hulli të caktuar. Ndaj dhe tema e një popullsie ndryshe, vështruar jo në sipërfaqe, në mënyrë folklorike, thjesht sa për t’i thurur lavde pushtetit, por në thellësi, në dramën dhe tragjedinë ekzistenciale të saj, ishte e ndaluar. Vllehët ishin një popull i ndaluar, ndaj dhe letërsia, si bashkëpunëtore e pushtetit, do t’i rrinte larg atij. Jo më kot, “Fjala e fundit e Sokrat Bubës” doli në dritë në kohë tjetër, atë të demokracisë. Sepse, veç të tjerash, ishte dhe një “fjalë” për ca gjëra që ishin mbajtur fshehur deri më atëherë. Ndriçohej një etni e mbajtur në errësirë, lënë në lëngatën e vdekjes së sigurt.
Intervistuesi: Le të kthehemi dhe njëherë te puna juaj si prozator. Dy nga katër romanet tuaj kanë arritur te një numër i madh lexuesish, brenda e jashtë gjuhës sonë. Çfarë ka ndikuar: subjekti, botuesi, çmimet, mediat sociale apo ndonjë rastësi fatlume?
Thanas Medi: Në krye do rreshtoja atë që ju e vutë në fund: “rastësinë fatlume”. Duke qenë një autor i panjohur në vendin tim dhe për më tepër në mërgim, rastësia e parë fatlume do qe Çmimi i Madh Kombëtar për Letërsinë, dhënë nga Ministria e Kulturës për “..Sokrat Bubën”, si romani më i mirë për vitin 2013. Çmimi u dha më 2014-n, një vit pas botimit, siç është rregulli, por njerëzit tani morën vesh se ishte në qarkullim edhe një libër i tillë. Shqiptarët, gazetat, televizionet tani u kujtuan se paska dhe vllehë në gjirin e tyre. Dhe vetë këtyre, atëherë sikur u ra ndërmend se me të vërtetë ekzistonin… Titujt e gazetave shkruanin: “Çmimin e mori libri i vllehëve”, ndoshta se për këta e kishin njëfarë njohjeje, kurse autorin nuk e dinin nga binte. Dua të them se kështu dola dhe unë deri diku në dritë.
Kurse rastësi të dytë, po kaq fatlume, tani jashtë Shqipërisë, do quaj njohjen dhe bashkëpunimin me Oana Glasun. Atyre që thashë pak më parë për Oanën, do t’u shtoja se ajo është më shumë se përkthyese. Pasi nuk mjaftohet vetëm me sjelljen në gjuhën e saj të librit, por përpiqet që ai të lexohet, të njihet. Duke e publikuar nëpër revista të ndryshme letrare, gazeta, tërhequr vëmendjen e kritikës së specializuar. Nga ana tjetër, rastësitë, sado “të rëna” nga qielli të jenë, janë gjithmonë pak, nëse ti je pak si autor. Në këtë rast, as rastësia s’të ndihmon dot, as çmimet, botuesi, subjekti apo mediat sociale që, padyshim, kanë rolin e tyre për njohjen e një shkrimtari.
Intervistuesi: Duke lexuar romanet tuaja, kam gjetur njëfarë shërimi për ankthet e mia personale, për pyetjet e thella që më gërryenin. Çfarë mendoni për leximin, për lexuesit, a shkruani për t’ju pëlqyer atyre? Çfarë lexoni ju vetë? Cilët janë pesë librat që do t’jua këshillonit të gjithëve?
Thanas Medi: Shkrimin e një romani nuk e lidh aspak me lexuesin, nëse do t’i pëlqej apo jo atij, por ky mbërrin, ngjall interesin e lexuesit nëse e meriton këtë. Me pak fjalë, unë shkruaj për atë që njoh, atë që e kam jetuar, provuar në lëkurë, dhe këtu gjejnë diçka nga vetja edhe ata që më lexojnë. Në këtë kuptim mund të thuhet: “Shkruaj që t’ju pëlqej lexuesve”. Leximi ndoshta nuk ta transformon rrënjësisht jetën, por me siguri se ta ndryshon e zbukuron atë. Të bën më njeri, më të pasur si botë, të lartëson shpirtërisht. Dikur kam lexuar ç’të më binte në dorë, kur i ngjaja një depozite që vetëm rrufiste libra, kurse tani, meqë dhe koha është e kufizuar e i kushtohet shkrimit më tepër, zgjedh e përzgjedh. Me synimin e letërsisë më të mirë. Nuk i lë nobelistët, por dhe shumë nga këta më kanë zhgënjyer. Ashtu siç më kanë mrekulluar të tjerë, pa asnjë lidhje me Nobelin. Pesë libra që do veçoja janë pak, në gjithë atë mori titujsh që më shfaqen para tani, ndaj nuk po përmend asnjë…
Intervistuesi: Përvojat e leximit krahasohen nganjëherë me aktet erotike, që tek autorët e lashtë flitet për penetrim të tekstit. Duke lexuar romanet tuaja, ndjehesh si brenda një teatri vokal. Nga kjo polifoni kulmon zëri i Markelës, një arie e dhimbshme lirike, e një bukurie të rrallë. Çfarë është për ju ky personazh?
Thanas Medi: Teksti, më shumë se një pasqyrë e ftohtë ngjarjesh të caktuara, është produkt idesh e ndjesish. Është një kurth i thurur me fije shpirti, në të cilin bie brenda njëlloj si autori, si lexuesi. Shkrimtari e jeton atë që rrëfen, nuk e tregon. Nëse është ai i ftohtë ndaj tekstit, kështu mbeten dhe ata që e ndjekin. Fletët mund të mbushen me rreshta, por është ndjenja ajo që mbështjell çdo fjalë, duke bërë të ngjisësh ose jo te lexuesi. Ndërkaq, çdo libër përkon me një kohë të caktuar dhe “kurthi” që përmendëm do mëshirojë më thelbësoren e saj. Që të flasim më konkretisht, “Valsi i një dasme fantazmë”, (Onufri, 2019), apo “Markela” në rumanisht, është libri i shëmtisë, që shitet për bukuri. Dhe i bukurisë, që lëngon nën thundrën e diktaturës. I shpirtit të lidhur me zinxhir ideologjikë dhe fateve njerëzorë të nëpërkëmbur. Vetë Markela, edhe si personazhi kryesor i romanit, është shembulli më i dhimbshëm i një kohe absurde. Është fatkeqësia e një brezi të tërë, e ndaluara, e keqja, e mallkuara. Është, gjithashtu, dashuria që nuk munda ta jetoj…
Intervistuesi: Vendlindja juaj, Dhoksati, studimet, mësimdhënia, emigrimi.. A mund t’ju flisni pak më gjerë lexuesve tanë për rolin që kanë luajtur këto faza në jetën tuaj si krijues?
Thanas Medi: Ndonëse nuk kam lindur në Dhoksat, atë mbaj për vendlindjen time. Duhet të kem qenë dhjetë-njëmbëdhjetë vjeç kur familja ime u ngul këtu. Vërtet që vija nga fshati në fshat, por Dhoksati e tejkalonte shumë bojën e tij. Pa qenë qytet, ushqente ëndrrën e të qenit i tillë. Gjirokastra, fare përballë, nuk kish ndonjë dallim kushedi se çfarë me atë. Ishte bekim të jetoje në Dhoksat…! Dhe ky bekim do qe edhe për mua, si një nga banorët më të rinj të tij. Ai është mu në zemër të Lunxhërisë, është ndërtuar me një projekt të caktuar, sjellë nga Stambolli. Ka shtëpi guri të lëmuar, dy-trekatëshe, me porta të rënda e hije aristokratike avllish, me pezule anash, për të ndenjur e pirë kafe pasditeve. Rrugët me kalldrëm, që ndrisnin nga pastërtia, aq sa kalimtarët e huaj hiqnin këpucët për të mos i bërë pis… Jo më kot e quanin dhe “Parisi i vogël”. Këto e të tjera e kanë shënuar fort fëmijërinë time, shenja që më pas do bëheshin letërsi. Këtu zuri rrënjë dhe miqësia ime me librin, filloi të mugullojë shkrimi në stadin embrional të tij. Shoqëruar me stimulin e dalë si nga lartësia ku e mbante veten Dhoksati: të synoja shumë në jetë e ta tejkaloja veten. Këtu mbarova tetëvjeçaren, të mesmen në Gjirokastër, gjimnazi i njohur “Asim Zeneli”, dhe studimet filologjike në Universitetin e Tiranës. Arsimtar për disa vite dhe më pas emigrimi. Të gjitha fazat e jetës janë njëkohësisht dhe mushti i krijimtarisë sime, duke e quajtur emigrimin “aksident”, pasi u ndalova në momentin kur doja shumë të shkruaja. Kur e kisha gati të pamundur të merresha me letërsi.
Intervistuesi: Romanet shqiptare botohen herë pas here edhe në gjuhë të mëdha. Gjithsesi, në përgjithësi, nuk arrijnë të bëjnë shenjë. Ndonjë artikull dashamirës, shpërndarje e botues të panjohur… Personalisht mendoj se letërsia e sotme shqipe meriton më shumë se kaq. Pse ndodh kjo? Ku është problemi sipas jush?
Thanas Medi: Një nga problemet kryesore besoj se është niveli i letërsisë së sotme shqipe, në kuptimin se ajo vërtet mund të jetë e mirë për lexuesin shqiptar, por nuk është e tillë për lexuesin e huaj. Ndoshta i mungon tharmi që e bën një letërsi universale. Pa harruar dhe faktorë të tjerë, që ndikojnë negativisht, siç është të qenit letërsi e një vendi të vogël, një populli numerikisht të vogël, që bën të ngelet në periferi të vëmendjes së të tjerëve, më të mëdhenjve. Vështirë se ndodh në letërsi që “I vogli të mundë viganin”. Është pastaj dhe përkthimi, niveli i tij. Shkrimtarët s’duhet të harrojnë se dikush mund t’ua shkatërrojë librin, që mund ta kenë vërtet të mirë. Luan këtu rol të madh edhe botuesi i huaj, pasi, siç ndodh zakonisht, ky mjaftohet vetëm me shtypjen e librit dhe vendosjen e tij në ndonjë raft librarie. Nuk lëviz që t’ia ofrojë lexuesit, të tërheqë vëmendjen e kritikës. Do shtoja në këtë aspekt dhe opinionin e keq krijuar e rrënjosur për shqiptarët. Nuk di si është ky në vendet e tjera, ku kanë emigruar dekadat e fundit shqiptarët, por e di për Greqinë ku jetoj prej njëzet e pesë vjetësh. Mund të them se as fama “Kadare” nuk arrin ta rikuperojë sadopak atë. Shkrimi për grekët është një zeje e lartë, është aristokraci dhe me të nuk mund të merret kushdo. Për më tepër shqiptarët, që ata i quajnë të zotë vetëm për të pastruar shtëpitë e tyre, gërmuar arat e tyre a ngritur ndonjë kovë me llaç… Dhe e keqja më e madhe nuk është se ky opinion gjallon në shtresat e ulëta të shoqërisë greke, është se ka zënë vend te pjesa më e shkolluar e saj; te njerëzit e librit, botuesit, lexuesit. Nuk e teproj po të them se ky shtrembëron buzët sapo ndesh emrin e ndonjë autori shqiptar mbi kapak… Sidoqoftë, raste që e lënë një shenjë mund të ketë tani, brenda e përtej Greqisë, por nuk duhet mjaftuar me një libër të vetëm. Shenja, sado e cekët, duhet të thellohet me libra të tjerë, të ketë vazhdimësi, ndryshe shumë shpejt kalon në harresë.
Intervistuesi: Nëse do t’ia lejonit vetes, çfarë këshille do t’u jepnit shkrimtarëve të rinj?
Thanas Medi: Të jenë vetvetja, të zbulojnë nëse kanë talent dhe të punojnë shumë për ta afirmuar atë. Puna e nderon talentin, por ky, aq sa është i domosdoshëm, aq dhe të braktis shpejt nëse e lë pas dore.
Intervistuesi: Kemi mësuar se po përfundoni një roman të ri. Dëshironi të ndani diçka në lidhje me të për lexuesit tanë? Çfarë presim të vijë?
Thanas Medi: Jam i mendimit se, nëse nuk ke diçka të re të thuash, të veçantë, është më mirë të heshtësh. Të mos botosh. Derisa të mbërrijë ai çast, kur diçka ndryshe po zë rrënjë e ftillohet brenda teje. Romani i ri besoj se e pati kohën e mjaftueshme (2-3 vjet), duke parashikuar të botohet vitin e ardhshëm, për të thënë dhe ai fjalën e tij. Kjo, për përplasje botësh deri dje të kundërta ideologjikisht, tallazitje njerëzish, ikur nga një vend me komunizmin e rrëzuar për të mbijetuar në kapitalizmin ku ka “shumë bukë dhe pak zemër”, siç thotë një nga personazhet… ku të gjithë duan pak dashuri…
Intervistuesi: Dhe në fund, jam kurioz për jetën tuaj private. Kush është Tanas Medi jashtë shkrimit? Si është një ditë e zakonshme për ju? Çfarë ju josh të dilni jashtë rutinës?
Thanas Medi: Jam një njeri i zakonshëm, me shqetësimet, preokupimet dhe detyrimet e mia. E përditshmja, e okupuar përgjithësisht nga letërsia, por dhe lexime apo kafe me miqtë në kohë të lirë. Duke qenë i rritur në fshat e tani i ngujuar në betonin e Athinës, ajo që më josh më tepër është shëtitja në natyrë. Për fat, jo larg shtëpisë, gjenden ca kodrina të pyllëzuara keq, veç të mjaftueshme për ta jetuar atë që u mungon aq shumë qyteteve të mëdha…
Intervistuesi: Faleminderit për këtë bisedë të bukur!
Thanas Medi: Faleminderit dhe mirënjohje për ju!
