Vaji i dhegërmueses

Mjeran si macet e Koloseumit,
në një lagje periferike gjithë gëlqere
e pluhur jetoja, as qytet

e as fshat, ngjeshur çdo ditë
në një autobus heqkeqës:
e sa herë shkoja, e sa herë kthehesha

një kalvar ankthesh e djerse ish.
Shëtitje të gjata nën retë e pluhurit e zhegut,
Muzgje të gjata përpara letrave

grumbull mbi tryezë, mes rrugësh të baltosura,
murishta, shtëpi të lagura gëlqereje
dhe pa kasa, perde në vend të dyerve…

Kalonin atypari ullishitësi, leckashitësi,
që nga një tjetër periferi vinin,
ngarkuar me mallin e pluhurosur që

fryt vjedhjeje dukej, dhe fytyra mizore
të rinjsh të plakur mes vesesh
të një nëne të vrazhdë e të uritur.

I ripërtërirë nga kjo botë e re,
i lirë – një afsh, një frymë
që me fjalë dot s’e them, realitetit

të varfër, të zhultë, të turbullt dhe të pafund
që gëlonte në periferinë jugore,
i falte ndjesinë e një mëshire njerëzore.

Një shpirt i ri në mua, që s’ish vetëm imi,
një shpirt i vogël në atë botë pa an’e cak,
rritej, ushqyer nga gazmendi

i të dashuruarit, që dashurinë s’ia përfillin.
E gjithçka merrte dritë, nga kjo dashuri,
Ndoshta ende prej rioshi, heroikisht,

por ama të pjekur nga përvoja
që lindte në rrënjët e historisë.
Isha në qendër të botës, t’asaj bote

periferish të trishta, beduine,
prerish të verdheme fshikulluar
përngaherë nga një erë e papra,

në frynte nga deti i ngrohtë i Fiumiçinos,
a nga fushat, atje ku qyteti humbiste
mes kolibeve; në atë botë

që vetëm mund ta sundonte,
fantazmë katrore e verdhemë
në mjegullën e verdheme,

brejtur nga mijëra radhë të njëjta
dritaresh me hekura, Burgu
mes fushash të vjetra dhe kolibesh të përgjumura.
Letrat dhe pluhurin që verbtazi
puhiza i valëviste tutje-tëhu,
zërat e shkretë pa jehonë

të grave ardhur nga malet
Sabini, nga Adriatiku, e këtu
fushim kishin ngritur, tashmë me turma

fëmijësh të ligur e të vrazhdë
të zhurmshëm me kanotierat copë e çikë,
e pantallonat e shkurtra gri, të arnuara,

diejt afrikanë, shirat me rrëshekë
që në përrenj balte i kthenin
rrugët, autobusët në stacionin e fundit
kredhur baltës në qoshen e tyre
mes pëllëmbës së fundit të barit të pluhurosur
e kazanit duhmëkeq të plehërave që digjen…

ishte qendra e botës, siç ish
në qendër të historisë dashuria ime
për ta: dhe në këtë

pjekuri që ndonëse e sapolindur
dashuri mbetej sërish, gjithçka
po bëhej e qartë – ishte,

e qartë! Ajo periferi e rrahur nga era,
jo romane, jo jugore,
jo punëtore, ishte vetë jeta

nën dritën e saj më të njëmendtë:
jetë, dhe dritë jete, cit
me kaosin ende jo proletar,

siç do të thosh gazeta dylekëshe
e celulës partiake, në valëvitjen
e fundit të revistave: kockë

e ekzistencës së përditshme,
e kulluar, për të qenë kaq
pranë, absolute për të qenë
kaq mjerisht njerëzore.

(Përktheu: Aida Baro)

Shkëputur nga vëllimi me poezi “Mish dhe qiell” – botim i shtëpisë botuese “Pegi”