Ëndrrat

Spartaku po shfletonte disa kartela mjekësore në zyrën e tij, që ndriçohej vakët nga rrezet e diellit të dhjetorit kur, duke i mëshuar dorezës së derës, u shfaq infermiere Irena. E njoftoi për një mbledhje që do të bëhej në orën dymbëdhjetë të asaj dite.
”Të gjithë!”, theksoi ajo, si të dyshonte në ardhjen e mjekut të ri dhe, pa ia ndarë sytë, priti reagimin e tij.
”Faleminderit!”, ia ktheu ai.
Gjuha e bravës së derës u fut në fole. Të nxehtët që lëshonin kaloriferët dhe lajmërimi për mbledhjen e mëvonshme e sëkëlldisën. Hapi dritaren dhe vari gjysmën e trupit jashtë, siç bënte shpesh në vagonët e trenit me shokët, kur ishin studentë dhe udhëtonin nga qyteti i tyre për në Tiranë. Nga kodrat me ullinj pas ndërtesës së spitalit, në të cilin ai punonte që prej dy vjetësh, pas stazhit të kryer në një fshat të thellë në veri të vendit, vinte erë e ftohtë. I ngopi mushkëritë. U ndie më i gjallë dhe i sfidoi rrëqethjet duke thithur ajrin e freskët, derisa organizmi iu dorëzua të ftohtit. Bëri ecejake nëpër zyrë me mendjen që i rrihte në të njëjtin vend. Prej disa muajsh i ishte shfaqur një simptomë e pazakontë, për të cilën, megjithëse vetë mjek, nuk kishte dëgjuar të flitej kurrë. Bisedat që shkëmbente me njerëzit gjatë ditës, apo ata bënin me njëri-tjetrin, të cilat ia kapte veshi rastësisht, i shfaqeshin natën në ëndrra, jo siç i dëgjonte në realitet, por siç ato do të thuheshin në qoftë se njerëzit do të shprehnin të vërtetën. Kishte dashur të konsultohej për këtë pazakonëri me një kolegun e tij psikolog, por ishte stepur. Së pari: ishte akoma kureshtar për të zbuluar në ëndrra lakuriqësinë e bisedave që dëgjonte gjatë ditës. Së dyti: kur kjo kureshtje jo vetëm që i kaloi, por iu kthye në makth dhe torturë nga koka që i buiste çdo natë duke ”përkthyer” ato që dëgjonte ditën, midis të cilave plot budallallëqe, vetja do t’i dukej si spiun po t’ia tregonte të gjitha këto psikologut. Së treti: mjeku, të cilit do t’i shfaqte problemin, në qoftë se në rastin më të mirë nuk do ta merrte për të çmendur, do të hidhërohej teksa do të mendonte se pas çdo takimi që do të zhvillonin bashkë, Spartaku do t’ia zbulonte mendimet e vërteta në ëndrra. Në këtë mënyrë bashkëpunimi i tyre do të dështonte. E pakësoi sa mundi komunikimin me njerëzit. Bisedat që bënte dikur me pacientët jashtë fushës së mjekësisë, për t’u familjarizuar me ta, që t’ua lehtësonte disi atmosferën e zymtë të spitalit, i mënjanoi. Të njëjtën gjë u përpoq të bënte edhe me kolegët. Në ëndrrën e natës së kaluar zbuloi të vërtetën e bisedës së dy infermiereve, Zanës dhe Lolës, tek e shoqëronin në njërën prej dhomave të pavijonit. Zana i kishte kërkuar shoqes ta zëvendësonte në turnin e natës të së shtunës, meqenëse do të shkonte në një dasmë jashtë qytetit. Tjetra kishte pranuar. Nuk e kishte kuptuar pse Lola nuk kishte thënë të vërtetën. Kjo ishte një gënjeshtër e padëmshme. Shqetësuese ishin ato që shfaqnin ligësi dhe shkaktonin viktima. Në dy-tri raste të tilla, Spartaku kishte ndërhyrë pa u kuptuar se e dinte të vërtetën, në ndihmë të dy prej tyreve, Mirës, infermieres së pavijonit të kirurgjisë dhe Sanijes, pastrueses së tij. Së parës, donin t’ia hidhnin fajin për reaksionin e shkaktuar gjoja nga një inxheksion që ajo i kishte bërë një të sëmuri. Tjetrës, kërkonin t’i zinin vendin e punës. Infermierja Irenë donte të sillte të kunatën në atë vend dhe ia ndoti enkas dyshemenë. Më pas iu ankua eprorëve për paaftësinë e pastrueses. Në rastin e Mirës, Spartaku paraqiti argumente mjekësore që e shfajësonin plotësisht. Me atë të Sanijes e pati më të lehtë, duke dëshmuar për nikoqirllëkun e përhershëm të saj. Bota ishte e mbushur me plot padrejtësi. Jo për të gjitha ai mund të përdorte aftësinë, sëmundjen apo ç’dreq ishte ajo që e kishte kapluar. U mbyll në vetvete dhe ndërhynte në biseda vetëm kur e gjykonte të domosdoshme apo kur nuk mund t’u shmangej.
”Do të mbetesh beqar, o bir!”, i thoshte e ëma me keqardhje tek e shihte gjithnjë e më të veçuar prej njerëzve. Ndjeu sërish të nxehtë. Hapi dritaren pa u varur jashtë saj, si të ishte në vagonin e trenit. Thithi ajrin e ftohtë dhe fill pas kësaj kënaqësie dëgjoi tingujt e një kënge që vinin nga spitali psikiatrik, pak më larg të tyrit. Nuk i kishte qëlluar, që kur i ishte shfaqur simptoma e pazakontë, të dëgjonte ndonjë monolog apo dialog mes të sëmurëve të këtij spitali. Kishte bindjen se bisedat e tyre nuk do të mund të përgënjeshtroheshin nga ëndrrat e tij. Të marrët i thonin gjërat, të vërteta apo jo qofshin ato, duke i marrë për reale. Spartakun e përshkuan sërish të dridhura. Mbylli dritaren. Mbledhja donte edhe një orë të fillonte. Të kishte mundësi e t’i shmangej për të shpëtuar nga ëndrrat e natës së sotme, me të vërtetat dhe gënjeshtrat që do t’i zbulonin ato… Tmerri e priste! Deri sa të fillonte mbledhja i duhet të vizitonte një paciente të saposhtruar. Para një ore i kishin sjellë kartelën mjekësore të saj. Quhej Artemida dhe ishte njëzetë e tre vjeçe. Sa herë që ndeshej në persona me emra mitologjikë, i përfytyronte si statuja. Hodhi stetoskopin në qafë, mëshoi duart në xhepat e përparëses dhe u nis për në dhomën e pacientes, duke e shmangur vëmendjen nga bisedat e rastësishme që dëgjonte korridoreve.
”Artemida?”, pyeti në prag të derës.
Duhej të ishte vajza në shtratin në të majtë të dhomës. E reja u mundua të rrinte gjysmë ulur. Kafshoi buzën e poshtme për të mbytur dhembjen e shkaktuar nga kjo përpjekje .
”Këtu!’,’ iu përgjigj pyetjes së tij, si nxënësja mësuesit gjatë apelit në klasë. Me fytyrën e zbehtë, e drobitur dhe me njërin krah të nxjerrë mbi mbulesat, përngjante vërtet me një statujë. Flokët e gjatë, ndaj të cilave nuk tregonte kujdesin më të vogël për t’i disiplinuar, i harliseshin mbi jastëk.
”Ku ju dhemb?”, e pyeti ai.
E përmbajti dëshirën për të shkëmbyer disa fjalë më shumë sesa ato që kishin të bënin me gjendjen shëndetësore të saj, me këtë paciente të hijshme, me dy burmëza në faqe, që sikur ia shtonin dëlirësinë. I kujtoi vetes premtimin që i kishte bërë për të kufizuar në maksimum bisedat e panevojshme me pacientët. Ajo përsëriti për të dytën herë ”këtu!”, duke vendosur dorën mbi veshkat. Spartaku vuri në veshë skajet metalikë të stetoskopit. Me lëvizje të ngadalta, ajo ”statujë” e bukur, si të mënjanonte me mundim shtresën e dheut që e mbulonte, uli mbulesat deri në brez dhe ngriti bluzën e pizhameve në kufi me gjimbajtëset. Trupi i çlironte ngrohtësi. Membrana e stetoskopit, me madhësinë e fushës së një sahati të zakonshëm dore, lëvizte mbi trup si kërkues minash. Nga goja e pacientes dilnin dihatje të sforcuara kur merrte ose nxirrte thellë frymë, sa herë që ia kërkonte mjeku. Kjo ”Artemidë”, hyjneshë e hënës dhe e gjuetisë, kishte rënë pre e sëmundjes dhe ai, mjeku i saj, si Apoloni, hyjnia e diellit dhe shërues i të ligurve, do bënte çmos ta kuronte. Spartaku qarkoi gypin plastik të stetoskopit rreth dy pjesëve metalike të tij, duke kuptuar kësisoj fundin e vizitës. Artemida e vështroi pyetshëm, ndërkohë që mbulonte me bluzën e pizhames pjesën e lakuriqtë të trupit.
”Do të bëheni mirë!”, iu përgjigj tjetri me ëmbëlsi.
Në çast u pendua për dobësinë e shfaqur që, jo vetëm shkelte premtimin dhënë vetes, por, pa dashje, shprehte një kënaqësi të vagullt për këtë vajzë. Shkakun për këtë dobësi sado të vogël u përpoq ta justifikonte me lidhjen që ekzistonte midis emrit Artemidë dhe atij të shëruesit të lashtësisë, Apolonit, rolin e të cilit i dukej se po luante. Sipas mitologjisë, ata ishin binjakë. Pra edhe nëse kishte ndjerë diçka për këtë vajzë, ajo duhej të ishte si e një vëllai ndaj motrës. Nuk duhej t’ia lejonte vetes as këtë raport imagjinar, vëlla-motër. Portreti i saj miklues dhe i paqtë mund t’i zvjerdhej kur bisedat që mund të bënte gjatë ditës me të t’i rezultonin jo të sinqerta në ëndrra. U largua duke e përshëndetur pa e parë në sy. Kreu vizita në dy dhoma të tjera të pavijonit dhe u kthye në zyrë, në pritje të mbledhjes. U përpoq ta harronte Artemidën, pa mundur ta davariste tërësisht shikimin e butë dhe të ëmbël të saj. U mundua të bindte veten se tërheqja ndaj vajzës ishte kalimtare. Në orën dymbëdhjetë u gjend në sallën e mbledhjes. Zuri vend në rreshtin e fundit, pranë infermiere Irenës dhe një tjetre, të punësuar së fundmi, që nuk ia kujtonte emrin. Megjithëse me zë të ulët, ai ua dëgjoi bisedën. Hamendësoi të vërtetat dhe të rremat e saj, para se t’ia zbulonin ëndrrat. Mund ta kthente në lojë makthin që e kishte pushtuar. Drejtoresha kishte marrë fjalën, po Spartaku nuk po mundej të përqendrohej tërësisht. Uronte të mos i kërkonin ndonjë mendim dhe të gjendej si guhak. Nga rreshti i parë u ngrit të fliste Rustemi, patologu në prag pensioni. Për shkak të moshës dhe autoritetit të madh që gëzonte tek personeli i punonjësve të shëndetësisë të spitalit të tyre, të cilët, për shumë probleme i kërkonin këshilla, ai, në një farë mënyre, paralelizonte institucionin e drejtorisë. Drejtoresha i miratonte fjalët e tij me përkulje të lehta të kokës. Një nënqeshje tepër e lehtë i pikaste në cepat e buzëve, që në ëndrrat e Spartakut mund të ç’kodohej: ”Edhe për pak kohë dhe nuk do të më konkurrosh më!”. Ishte kurioz të mësonte nëse do t’i vërtetohej kjo hamendje në ëndrra. Për herë të parë, që kur i ishte shfaqur ajo sindromë e rrallë dhe mbase unikale, tani që po e shndërronte në lojë, nuk po i trembej. Le të argëtohej pak me të. Mbledhja mbaroi dhe ai, për herë të parë pas kaq kohësh, nuk iu largua bisedave me kolegët apo pacientët. Pranoi të ulej për të pirë kafe me Mirën dhe Lekën, mjekë të rinj sikurse ai, në klubin pranë spitalit. Gjallëria që tregoi me ta Spartaku, mjeku që e merrnin për flegmatik, i çuditi. Pasi u nda me ta, bëri pak humor me portierin, Ramazanin. Era kishte pushuar dhe dielli i mesditës ngrohte. U kthye në zyrë dhe hapi dritaren për të soditur kodrat pranë. Nga spitali psikiatrik u dëgjuan tingujt mallëngjyes të këngës së një të sëmuri. Përsiati rreth faktit që bisedat apo monologët e të çmendurve nuk do ta ndryshonin aspak domethënien në ëndrrat e tij, në qoftë se kishin ndonjë farë kuptimi. Kushedi çfarë shprehnin tani të sëmurët mendorë! Mund të ishin të vërtetat e bisedave që ata kishin bërë para se të marroseshin dhe që Spartaku mund t’ua kishte nxjerrë kuptimin e vërtetë në ëndrra, në qoftë se do t’i kish njohur dhe dëgjuar përpara se atyre ”t’u ikte truri” dhe atij vetë t’i ishte shfaqur që atëherë fenomeni në fjalë. Ndonjë ditë mund të gjendej dikush në botë të kishte aftësinë e çuditshme që nga përçartjet e të sëmurëve mendorë të zbulonte jetët e tyre të paramarrëzisë. Nuk duhej t’i shkonte mendja fatit t’ia ngarkonte edhe atij këtë bela.
Në përfundim të ditës së punës, teksa dilte nga spitali, Spartaku ktheu sytë instinktivisht nga dhoma ku dergjej drenusha e këndshme Artemidë. Meqenëse tmerri dhe ankthi prej ëndrrave të natës, në të cilat përgënjeshtroheshin shpesh ato që thuheshin gjatë ditës, i kishte kaluar, me kënaqësi mendoi se në ditët në vazhdim, madje që të nesërmen, mund të bisedonte më gjatë me vajzën. Nuk kishte ndërmend t’i tejkalonte marrëdhëniet mjek-pacient. Jo vetëm për faktin se gjendej në detyrë, por edhe për tjetrin: përndjekjen nga ëndrrat. Çdo lidhje që mund të vendoste me një vajzë mund t’i shndërrohej në vuajtje, kur, në gjumë, si spiun i neveritshëm, do të zbulonte se ç’mendonte, ç’ndiente dhe thoshte ajo në të vërtetë për të apo për të tjerë, arsye që mund t’i çonin lehtë në mërira dhe zënka. Për mjekun e ri ngushëllim ishte fakti që Apoloni (roli që me gjasa po luante) ishte binjak me Artemidën dhe ndjenjat mes tij e pacientes bukuroshe duhej të qëndronin në këtë raport, si mes vëllait e motrës. Me aftësinë shëruese që i kishte dhënë babai Zeus, i duhej të kuronte të motrën, gjahtaren, që kjo të rrëmbente sërish harkun dhe shigjetat e saj dhe të rendte e lirë pyjeve. Por, aaahh…, ajo, Artemida, edhe e lënduar kishte fshehur kushedi se ku në shtratin e saj një shigjetë për t’ia ngulur në zemër atij, Spartakut, duke mos e përfillur aspak raportin që mundohej të ruante ai mes tyre. I takonte atij, mjekut të saj, ta shkulte medoemos atë shigjetë dhe t’i thoshte vetes që lidhja e tyre duhej të mbetej si ajo në mitologji: Apolon–Artemidë dhe aspak: Spartak–Artemidë!
Për ta riparë vajzën nuk iu desh të priste të nesërmen. Pas një mbasditeje të këndshme me dy prej shokëve të gjimnazit, natën, sapo iu dorëzua gjumit, i vendosur për ta kthyer në argëtim zbulimin e të vërtetave të bisedave që dëgjonte gjatë ditës, ajo iu shfaq në ëndërr. Rreth saj qëndronin të ulur infermieret Irenë dhe Lavdie, drejtoresha e spitalit, pragpensionisti Rustem, portier Ramazani dhe disa pacientë dhe të afërm të tyre, të cilët i kishte dëgjuar të bisedonin ditën e saposhkuar. Nuk i bënë përshtypje fare zbardhjet e të vërtetave që përftoi në ”laboratorin” e ëndrrave rreth atyreve që ata kishin thënë. Rezultoi që Irena nuk gënjente dhe nënqeshja e drejtoreshës ndaj patologut të moshuar Rustem ishte vërtetë shpotitëse dhe tinëzare. Ky i fundit, në fjalën që kishte mbajtur në mbledhje, kishte shprehur atë që mendonte, kështu që, me vlerat që mbarte, vendin në parajsë e kishte të siguruar. Mira me Lekën? Aaah…! Qenkeshin të dashuruar! Dëgjoi një zë. Po i fliste Artemida. ”Ti mendon se ne duhet të mbetemi binjakë, Spartak, sikurse në rrëfenjat e lashta dhe unë të mbetem përjetësisht e virgjër, si në to? E vura re ndikimin që pata tek ti. Më erdhi mirë!
”Artemidë!”, iu kthye ai. ”Kjo që thua është tepër e çuditshme. Sikurse edhe unë, ti po krahasoke lidhjen tonë (po e quaj të tillë), me atë të figurave mitologjike?!”.
”Edhe unë jam e çuditur për të njëjtën arsye, Spartak apo Apollon.”.
”Nuk e di ç’të mendoj!”, iu përgjigj ai. ”Ti kërkon që lidhja jonë të mbetet përjetë e tillë, si ajo e binjakëve të mitit?! Pra, të mbetesh përjetësisht virgjëreshë?”.
Tjetra hezitoi të përgjigjej.
”Jo! Nuk do të më pëlqente!”.
”As mua!”, u gëzua ai.
Artemida u tret bashkë me ata që rrinin ulur rreth këmbëve të saj. Paskëtaj, Spartaku fjeti i qetë, pa ëndrra, deri në agim. Kur u zgjua, vagëllimthi i parakaluan ç’kishte parë në ëndërr. I dukej se ndodhej në pikëtakimin e dy rrugëve. Njëra, ndjellëse dhe e frikshme njëkohësisht, në fund të së cilës gjendej Artemida. Tjetra, aspak tërheqëse, por e qetë dhe pa telashe. Kreu shprehitë rutinë të mëngjesit me mendjen në takimin e afërt që do të kishte me pacienten që e kishte trazuar keqas. E brente një lloj frike se mos nuk e gjente në shtratin e saj. Mbase kishte shkuar edhe ajo në ndonjë kryqëzim për të vendosur se ç’rrugë do të zgjidhte. Një dridhje e lehtë i përshkoi gjunjët kur u gjend në prag të dhomës së saj. Artemida ishte aty, në të njëjtin shtrat, si një statujë e sapo nxjerrë nga nëntoka në pritje të ekzaminimit. Spartaku pyeti pacientët për shqetësimet që mund të kishin patur gjatë njëzetekatërorëshit të fundit, duke u qëndruar pranë shtretërve dhe duke mbajtur shënime në një bllok. Qëndroi pranë atij të vajzës. Iu duk se ajo turpërohej nga diçka. Ndoshta për bisedën e bërë në ëndërr. I tillë u ndie edhe ai. Uuuuf! Po budallallepsej plotësisht. Po të vazhdonte me të tilla hamendje apo vramendje, me siguri do përfundonte në spitalin pranë, nga ku, një ditë më parë, kishte dëgjuar një këngë të trishtueshme. Balli i Artemidës, gjysmën e të cilit ia zinin flokët, i ngjante një gjysmëhëne. ”Perëndeshë e hënës!”, përsiati Spartaku me vete.
”Si ndihesh sot?”, e pyeti.
”Pak më e qetë. Ndjehem më mirë…”, iu përgjigj ajo.
Shpresoi më kot që vajza të thoshte diç më tepër. Ç’priste prej saj? Ditën ata ishin mjeku dhe pacientja. E natyrshme që do të përgjigjej kur ta pyeste ai. Nata me ëndrrat e çuditshme të saj ishte vetëm e tija.
”Fjetët e qetë mbrëmë?”.
”Çfarë?”, tha ajo e çuditur, sikur Spartaku t’i kishte drejtuar pyetjen më të pakuptimtë.
”Desha të dija nëse ndikoi në gjumin tuaj gjendja shëndetësore në të cilën ndodheni!”.
”Jo! Nuk ndikoi ajo. Gjë tjetër…!”, tha vajza me një psherëtimë të mbytur dhe vështroi abazhurin në formë globi që varej nga tavani, pikërisht mbi kokën e mjekut.
”Ç’doni të thoni?”, iu drejtua Spartaku i habitur, me keqardhjen që sytë e saj nuk ndiqnin atë, por ishin mbërthyer tek abazhuri. Të ishte kaq e druajtur?
”Çfarë po shihni?”, nuk iu durua pa e pyetur.
”Juve!”, pëshpëriti ajo me një hare të fshehur.
”Unë nuk jam abazhur dhe ai që ju tërhiqka kaq shumë s’është gjë tjetër veç një ndriçues në formë globi!”, tentoi të futej në psikologjinë e saj Spartaku.
”Unë nuk shoh thjesht një glob. Shoh diellin! Perëndinë!”, Spartaku preku gypin e stetoskopit që i varej në qafë, si një dështak, i cili kishte mundur të zbulonte vetëm mundimin fizik të vajzës dhe jo atë të shpirtit të saj. Tek e fundit, për këtë shërbente. E çuditshme! Ai shihte hënën mbi ballin e saj dhe ajo diellin mbi kokën e tij. Artemida dhe Apoloni. Hyjnitë e hënës dhe të diellit. O zot! O Zeus, ç’po ndodhte? Mos ndoshta ata të dy kishin të njëjtën aftësi, përjetimin në ëndrra të bisedave që dëgjonin gjatë ditës? Duhej të largohej sa më shpejt prej vajzës. Më mirë të dëgjonte e të merrte pjesë në kuvendimet e të tjerëve, të njohur a të panjohur qofshin e t’i ”dëshifronte” ato në gjumë sesa të mësonte se ç’kishte në mendje kjo paciente.
U largua duke i dhënë rrëmbimthi disa udhëzime lidhur me sëmundjen e saj. Teksa i kthente shpinën, i dëgjoi frymëmarrjen e thellë. Mbase edhe ajo e kishte dëshiruar këtë fund bisede.
Gjatë ditës u mundua të tregohej sa më i gjallë. Le të çuditeshin kolegë e të tjerë nga ekstremiteti i sjelljes së tij: kur ish i tërhequr, sa me zor i nxirrje një fjalë nga goja dhe kur me dëshirën për t’u gjendur në mes të të tjerëve.
Në shtëpi i hapi punë vetes duke meremetuar disa gjëra që ua kishte premtuar prindërve prej kohësh, aq sa i çuditi dhe bile i shqetësoi me zellin e tepruar. Vonë u plandos i rraskapitur mbi shtrat. Lodhja e madhe mund ta ndihmonte të bënte një gjumë të thellë e pa ëndrra, pra, edhe pa ”Artemidë”. S’qe e thënë. Nga mesi i natës dëgjoi një zë të ëmbël dhe miklues, si të një sirene. Pa vajzën tek avitej nga njëra prej udhëve që e pat parë në ëndërr natën e kaluar.
”Si më gjete?”, e pyeti.
”Çfarë?”, ia ktheu ajo me habi.
”Si e gjete rrugën deri tek unë?”, përsëriti ai.
”Nuk e paskam kuptuar që paskam ardhur unë drejt teje. Pandeha të kundërtën!”, iu përgjigj Artemida. ”Mbase kemi udhëtuar drejt njëri-tjetrit. Këto dy rrugë nga ku erdhëm, m’u shfaqën në ëndërr natën e kaluar”.
”Çudi! Edhe unë i pashë në ëndërr, po në të njëjtën natë!”.
Portreti i Artemidës u tret para se të fekste agu i mëngjesit. Spartakun e zuri sërish gjumi, deri kur e zgjoi zilja e orës. Ndihej i çlodhur fizikisht dhe i hareshëm. Ëndrra vërtet kishte qenë e çuditshme, por e këndshme.
Sërish iu shpejtua frymëmarrja tek hynte në ndërtesën e spitalit dhe më shumë akoma kur u gjend para dhomës në të cilën ishte shtruar Artemida. E kapi përsëri makthi i një dite më parë se mos nuk e gjente në shtrat. Atje ishte. Dukej sikur edhe ajo e priste.
”Je më mirë sot?”, e pyeti, pasi vizitoi më parë pacientët e tjerë.
”Po! Më mirë!”.
”Si fjete mbrëmë?”.
”Në përgjithësi, mirë. Vetëm aty nga mesi i natës nuk fjeta. S’më lanë ëndrrat…!”, ia ktheu ajo.
”Nuk i llogarit ato në orët e gjumit?”.
”Jo!”.
”Ç’do të thuash?”, uli zërin ai, teksa sodiste ballin e saj gjysmëhënë.
”Që ëndrrat e mia ndryshojnë prej të tjerëve!”, belbëzoi ajo. Spartaku ndjeu t’i lageshin duart.
”Ëndrrat janë ëndrra për të tërë!”, ia ktheu dhe nxitoi të dilte, duke e përshëndetur thatë.
U kthye në zyrë. Hapi dritaren. Jashtë bënte ftohtë, por erë nuk frynte. Nuk shihej asnjë lëvizje në kodrat përballë dhe nuk dëgjohej asnjë këngë apo piskamë nga spitali i të sëmurëve mendorë. Heshtje e plotë si orët e gjumit të mesnatës, kur ai dhe Artemida i faniteshin njëri-tjetrit. Duhej të gjente një mënyrë për të provuar nëse ëndrrat u shfaqeshin në të njëjtën kohë. Në fakt, kjo vajzë ishte kryeëndrra e tij. Mbasdite në shtëpi nuk e mbante vendi. Deri sa të vinte mesnata me ëndrra dhe ”Artemidë” duheshin shumë orë. I hapi vetes punë duke u marrë me disa rrangullina që gjeti në depon e shtëpisë dhe vrapoi disa herë rreth stadiumit të qytetit deri sa u rraskapit. Në mbrëmje u përpoq më kot të përqendrohej tek një film në televizion. Pa mbaruar ende ai, e zuri gjumi. Artemida iu shfaq pak pas mesnate.
”Po të prisja!”, i tha.
”Edhe unë, Apolon apo Spartak. Si dëshiron të të thërras?”.
”Spartak! Ndjenjat e mia ndaj teje nuk janë ato të një vëllai ndaj motrës!”.
”As të miat!”.
”Më pëlqen të të shoh kur hyj në dhomën tënde dhe kur stetoskopi im dëgjon frymëmarrjen tënde!…”, i buzëqeshi ai.
”Edhe unë ndihem mirë kur gishtërinjtë e tu më prekin lëkurën…”.
”Tashmë ti je në gjendje të ngrihesh nga shtrati dhe të lëvizësh në ambientet e spitalit. Në pjesën lindore të katit të fundit gjendet një verandë e madhe, qarkuar me stola. Mund të vishesh mirë dhe të takohemi atje në orën dhjetë të së nesërmes. Të paradites, sigurisht. Bisedojmë për ëndrrat, larg veshëve dhe vështrimeve kureshtare të të tjerëve. Si thua?”, i propozoi ai. Vajza nguroi pak.
”Do bëj shumë ftohtë nesër?”, bëri ajo pyetjen më të papritur.
”Nuk e di!…”, buzëqeshi ai.
”Vishu mirë!”.
”Do të vij!”.
”Mirupafshim në verandë, Artemidë!”.
”Mirupafshim atje, Spartak!”.
Gjumi i pasmesnatës ishte i qetë dhe Spartaku u zgjua sërish i çlodhur në mëngjes. Kur kapërceu derën e spitalit ndjeu edhe dridhjen e gjymtyrëve, edhe frymëmarrjen e nxituar. Ishte më shumë sesa një takim dashuror ai që kishte lënë atë ditë me pacienten e tij. Një çmenduri! Dhjetë minuta para orës së caktuar ndodhej në verandë, i vetëm. Ndezi një cigare, megjithëse tepër rrallë tymoste dhe soditi pjesën e qytetit që shihej nga lartësia ku ndodhej. Rruga kryesore e tij, që lidhej me spitalin, qarkohej anash me plepa.
Ora shkoi dhjetë pa pesë minuta. Vështirë se dëshironte ndokush të vinte në verandë në këtë të ftohtë, veç ndonjërit që donte të tymoste. E thithi fort pjesën e mbetur të cigares dhe e flaku me nervozizëm duqin në një kosh të vogël plehrash, në një cep të saj.
Ora… dhjetë! Ishte i marrë që u besonte ëndrrave. Nuk dinte se kujt t’i gëzohej: mosardhjes së Artemidës, për të hedhur poshtë dyshimet e çmendura mbi komunikimin me të në ëndrra, apo të hidhërohej për të njëjtën arsye?
Ora… dhjetë e pesë minuta. I hynë të dridhurat nga i ftohti. Si nuk hodhi diçka mbi përparësen e bardhë? Ishte pa kuptim të mardhej për çmendurinë e vet. Bëri të ikte. Në çast, dera që lidhte verandën me një prej korridoreve të spitalit u hap dhe në të u shfaq Artemida, me një pallto hedhur krahëve, me mëngët që i vareshin si të një invalidi pa krahë, të cilën ajo e shtrëngonte me të dy duart tek gryka . Megjithëse njeri i shkencës, Spartaku, së brendshmi u thirri për ndihmë, për t’u shpjeguar ç’ka po i ndodhte, gjithë shenjtorëve që ndërmendi. Vajza lëvizi gjithashtu e çmeritur dhe, pa thënë asnjë fjalë, iu afrua parmakut të verandës, duke soditur edhe ajo qytetin, sikur shpjegimin e gjithë kësaj së parrëfyere, ta gjente atje. Pas pak u largua pa e vështruar tjetrin, duke shtrënguar akoma më shumë në grykë pallton. Ai pa se si u tundën lehtë, nën ecjen e saj, mëngët bosh. I ishte shfaqur dhe i ishte tretur si një fantazmë. I shkrepi mendimi i marrë se ky takim në verandën e spitalit nuk ishte real. Përkundrazi, i vërteti, ishte ai që ndodhte natën në ëndrra. Eja e mos u çmend po deshe…! Po, sikur ardhja e saj këtu, të ishte një rastësi? A nuk i kishte thënë vetë se ndihej mjaft mirë, pothuaj ishte shëruar? Por, si nuk kishte nxjerrë një fjalë nga goja? Se mos kishte folur ai…! Fundja-fundit gjendeshin në spital. Si paciente që ishte, ajo përgjigjej vetëm kur e pyeste ai.
Ishte dita e fundit e qëndrimit të vajzës në të. Të nesërmen në mëngjes largohej. Spartaku përjetoi sërish luftën mes dy ndjenjave: atë të lehtësimit që, duke mos e parë më Artemidën çdo ditë, nuk do t’i shfaqej më në ëndrra dhe, pamundësinë e shpjegimit të asaj që po i ndodhte dhe vuante.
Me zor kaluan edhe orët e asaj dite, deri në mbërritjen e mesnatës, në takimin ëndërror, kur Artemida dhe ai mund t’i thonin njëri-tjetrit ç’ndienin e ç’mendonin. Iu kujtuan rrëfenjat popullore ku burri – gjarpër zhvishte lëkurën në mes të natës në dhomën e gruas së tij, duke u shfaqur siç ishte në të vërtetë.
Artemida iu fanit në ëndrrën tjetër, ashtu si në verandë, me jakën e palltos që e shtrëngonte në grykë.
”Edhe në ëndrra ke ftohtë?”, e pyeti Spartaku.
”Varet nga ëndrra. Kjo e sotmja vërtet që po më fut të dridhurat”.
”Kurse mua po më ngroh. U çudita kur erdhe në verandën e spitalit, por edhe u gëzova”.
”E tillë u ndjeva edhe unë. Ishte takimi ynë i fundit dhe i vetmi ku nuk shkëmbyem asnjë fjalë”.
”Po flasim tani!”.
”Vërtet! Ditën ne flasim shumë pak bashkë. Në mesnatë më gjatë!”.
”Do të ishte mjaft bukur po të vazhdonte kjo gjë. Po të flisnim më shumë ditën, edhe mesnata me ëndrra do të ishte më e gjatë dhe do t’i mbyste me bukurinë e tyre të parëndësishmet. Por, nesër ti ikën dhe, bashkë me ty, edhe ëndrrat e bukura… Sa keq…!”, i tha Spartaku.
Artemida psherëtiu, teksa duart i liruan jakën e palltos, duke i shfaqur një lëkurë të butë e të trëndafiltë, prej së cilës u çlirua një ngrohtësi gjumëndjellëse.
”Nuk do të të shoh më Artemidë, as ditën dhe as natën, kur kisha kaq dëshirë të të puthja dhe të bëja dashuri me ty!”.
Ajo e shtrëngoi sërish jakën e palltos.
”Ti nuk e dëshiron…?”, e pyeti ai.
Tjetra hezitoi të përgjigjej.
”Po!”, i tha.
”A shihemi nesër pasdite?”.
”Ku dhe pse?”, u hutua ajo.
”Di një vend të qetë. Do të të jap adresën e një apartamenti. Takohemi atje. Mos thuaj jo, përderisa edhe ti e dëshiron këtë!”.
”Mirë!”, vendosi ajo.
”Në orën gjashtë mbasdite. Do të më gjesh atje…”.
E nesërmja ishte dita më e përçartur e jetës së Spartakut. E vështronte orën kohë e pa kohë, duke e harruar në çast sa tregonte. Shihte ngultas qytetin, sidomos lagjen në të cilën kishte lënë takimin me vajzën, duke hamendësuar rreth atyre që do të ndodhnin.
Ora katër…, pesë…, pesë e gjysmë e mbasdites. Në gjashtë pa njëzetë minuta ndodhej në apartamentin në fjalë, i ulur në një kanape, duke goditur lehtë me këmbët dyshemenë, nga ankthi. Nuk kishte gjasa të dilnin të vërteta bisedat që bënte në ëndrra me Artemidën. Ndoshta ai vuante nga halucinacione pa e ditur dhe, kjo mbasdite, do ta vërtetonte më së miri këtë. Në qoftë kështu, që të nesërmen duhej të këshillohej me ndonjë nga kolegët e tij për të marrë mjekimin e nevojshëm. Nuk mund të gjykonte se cila ishte më dëmtuese: pasja e halucinacioneve, apo tjetra, parja e vërtetë e ëndrrave dhe ridëgjimi në to i bisedave të ditës. E dyta, do të shënonte një rast të paparë për jetën njerëzore dhe, rrjedhimisht edhe për mjekësinë.
Goditja ritmike e këpucëve mbi dysheme u sinkronizua me të trokitura në derë. Erdhi! Shkencat ekzakte ua hapën dyert plotësisht shenjtorëve anembanë universit, për të shpjeguar këtë të pandodhur. Duke mbytur të dridhurat, u ngrit dhe hapi derën: Artemida! Ajo bëri një hap pas e lebetitur, a thua se në vend të Spartakut priste të shihte tjetërkënd. U gëlltit dhe u çapit drejt tij e ndrojtur. Nuk folën. Fjalët i kishin thënë natën. Dita e sotshme ishte për tjetër gjë. Ai e zuri lehtë nga mjekra, si për të provuar gjalljen e saj, pastaj ia afroi kokën pranë vetes dhe e puthi gjatë. U panë sërish ngultas, si për t’i pohuar njëri-tjetrit vërtetësinë e çasteve që po ndanin bashkë. Mollëzat e gishtërinjve u eksploronin çdo centimetër të trupave, nga poret e të cilave çlirohej një aromë turbulluese. Gjymtyrët u dridheshin lehtë dhe nga goja u dilnin pasthirrma të vakëta. Pak nga pak ato u forcuan dhe dy trupat u lëshuan me gjithë peshën e tyre në kanapenë më të afërt, të çuditur dhe të lumtur njëkohësisht, me gjithçka po u ndodhte.