Një ditë, teksa dëgjoja radion, u dha një këngë: “Oh sa do të doja të shihja nënën të shfaqej në derë”. Zot i madh, thashë me vete, e kuptoj shumë mirë këtë ndjesi! Shpesh kam ëndërruar që ajo të shfaqej në derë. Ç’është e vërteta, ajo qëndronte shpesh nëpër dyer duke më vështruar. Njëherë, në ditën e parë të vitit të ri, ndërsa po rrinte ashtu, me errësirën e korridorit pas shpine, më tha me një zë të trishtë: “Nëse kthehesh në shtëpi në orën katër të mëngjesit në moshën shtatëmbëdhjetëvjeçare, në çfarë ore do të kthehesh kur t’i bësh njëzetë vjet?”. Ma bëri këtë pyetje pa asnjë shenjë humori apo ligësie. Ajo kishte filluar përgatitjet e ankthshme për vdekjen. Mendonte se s’do të ishte gjallë kur t’i mbushja njëzetë vjet. Ja pse brehej së brendshmi nga pyetje të tilla. Njëherë tjetër m’u shfaq në derën e dhomës. Sapo kisha përfunduar një deklaratë, ku sulmoja gjendjen e familjes në Bashkimin Sovjetik. Më tha të shkoja e të flija: “Për hatër të Zotit, e marra ime, bashkë me idetë e tua komuniste. I kemi parë ne ata, yt atë dhe unë, që më 1905-n, dhe na e mori mendja se çfarë do bënin”. Ndërsa te dera e kuzhinës më pat thënë se nuk e mbaroja kurrë pjatën, se sillesha nëpër shtëpi kot së koti: “Çfarë do të ndodhë me ty?”.
Dhe vdiq.
Krejt natyrshëm, për gjatë gjithë jetës sime do të ëndërroja ta shihja dhe jo veç tek shfaqej në derë, por gjithkund: në dhomën e ngrënies, të ulur me tezet, në dritare duke parë poshtë e lart në blloqet e ndërtesave, në kopsht mes luleve, në sallon me babin. Aty rrinin shpesh, në ulëset e lëkurës. Dëgjonin Moxartin. E shihnin njëri-tjetrin si me habi. Të jepnin përshtypjen se sapo kishin zbritur nga një anije e kishin mësuar fjalët e para në anglisht. Babai dukej sikur sa kishte kaluar provimin e anatomisë me notë të lartë, ndërsa nëna si të kishte lënë fabrikën atë çast dhe ish kthyer në kuzhinë. Do doja ta shihja mamin te dera e dhomës së ndenjes. Tek qëndron aty për një minutë, pastaj ulet afër babait. Kishin një magnetofon të shtrenjtë. Po dëgjojnë Bahun. Ajo i thotë babit: “Fol me mua një çikë; ka disa kohë që flasim fare pak”. “Jam i lodhur”, thotë ai, “A nuk e vë re? Kam vizituar mbi tridhjetë pacientë. Të gjithë të sëmurë, që flasin, flasin, flasin. Dëgjo muzikë! Me sa më kujtohet, ke pasur prirje për muzikë. Unë jam i lodhur”. Pastaj, nëna vdes.
Përktheu: Arbër Ahmetaj