Press "Enter" to skip to content

Alpenperle (Pjesa e dytë)

Nga Arbër Ahmetaj më 23/04/2021

Në seminarin e pasdites nuk mora pjesë. Nuk pata nevojë as të justifikohesha. Vetë drejtuesi më tha se duhej të pushoja. Dukesha i gëlqertë. Ndoshta ajo mbrëmje me Annën kishte thyer diçka thellë meje, thyerje që reflektohej edhe në fytyrë. U ktheva në dhomë dhe i kushtova bukur shumë kohë vrojtimit të vetes në pasqyrë. Xhami i saj i avullt, gjithsesi, më pasqyronte me besnikëri të pamëshirshme. Me imagjinatë fillova të rrafshoja disa rrudha në qoshet e syve, në ballë, të shtoja një shuk flokësh mbi tuçin e kresë sime, t’i nxija pak ato që kishin filluar të thinjeshin në tëmtha, të zbardhja një dhëmb të nxirë nga një mbushje e vjetër me plumb. M’u duk vetja më i ri! Më i bukur, më i çlodhur po se po. Ato tektonika të befta të mendimeve gjatë mëngjesit e drekës më kishin lodhur. Nuk po arrija vërtet të kuptoja se ç’po ndodhte me mua.
U shtriva dhe po dëgjoja muzikë klasike. Autorin, as emrin e pjesës nuk i njihja. Aq më bënin. Por tingujt filluan të distilonin në shpirtin tim disa buisje të vjetra. Më sollën ndërmend një plep të vetmuar, të largët, një plep të fëmijërisë sime. Mbi të fluturonin gjithmonë disa laraska. Gjethet e tij dridheshin gjatë tri stinëve, si të qenë të kurdisura. Veç dimri i vinte hakut plepit, e zhvishte lakuriq, duke nxjerrë në pah krëndet e tij të zeza, foletë e laraskave në majë, sipër të cilave, mbrëmjeve, ndalej dielli për pak çaste. Vjeshtave, poshtë atij plepi, mbi shtresën e trashë të gjetheve të verdha, ulesha e ëndërroja për orë të tëra. Shkruaja e vizatoja me lapsat e shumëngjyrtë të fëmijërisë, herë në një copë fletoreje e herë vetëm në mendjen time. Bëja plane, thurja ëndrra për t’u ngjitur sa më lart në shkallët e jetës, më lart sesa maja e plepit që dridhej në erë, së bashku me foletë e laraskave.
…pastaj fryu një erë e fortë, që shkoqi jo vetëm gjethet dhe foletë e boshatisura të laraskave, por e hodhi përdhe edhe plepin e kalbur. Një gjëmë thuprash e degësh të thyera ranë drejt e mbi shtratin e butë të gjetheve mbi të cilin shtrihesha vjeshtave të fëmijërisë sime. Zogjtë rreth e rrotull fluturuan vërtikthi e kënduan keq. Mbi një palë shkallë që ngriheshin vertikalisht, shquajta fytyrën e përlotur të Lumnies, vajzës së parë të ëndrrave të mia. Ajo donte të hidhej nga atje, por nëna ime po e mbante me aq sa mundte, duke iu lutur të mos e bënte atë gafë. Lumnija dukej e vendosur, edhe pse në dëshpërim. I shpëtoi nënës nga duart dhe ra…! Në çastin e fundit, flokët iu kapën në një gozhdë të shkallëve dhe mbeti e varur në ajër. Vrapova pranë saj dhe e ula me kujdes në tokë. Dhëmbi i mbushur me plumb, më ra përtokë, pa më shkaktuar dhimbje. Duke u kujdesur ta gjeja nëpër bar, humba imazhin e Lumnies, të nënës, të plepit, të shkallëve, të një rrugice në vendlindje. Pastaj m’u duk se shpenzova shumë para për një darkë që nuk e hëngrëm dot, pasi kishte shumë njerëz në restorant. Një fëmijë i vogël më vërejti që po ecja këmbadoras nëpër bar, sipër një muri të ulët. U afrua me një grusht drithë dhe ma hodhi përpara si të isha qengj apo kec. E këqyra në sy fëmijën dhe i thashë se kisha bërë tridhjetë vjet shkollë! Fëmija u mërzit dhe filloi të qante. U përpoqa ta pajtoja, duke i thënë se kishte bërë gjënë e duhur, se ashtu do të kisha bërë edhe unë. Një njeri që ecën këmbadoras, pa qenë i sëmurë e pasi ka mësuar të ecë në dy këmbë, pra pa pasur nevojë, i afrohet shumë imazhit të kafshëve e dihet se të ushqesh e të kujdesesh për një kafshë është gjest shumë njerëzor, ndoshta ndër të rrallët që na ka mbetur. Fëmija e mbylli gojën, prindërit e tij e larguan nga unë, duke ia mbyllur sytë e veshët me duar, thua se fëmija po shihte e po dëgjonte një monstër. Më erdhi keq për atë fëmijë, për lotët e tij. Ulur mbi një gur, ndjeva ftohtë…!
Gjumi më doli pikërisht nga të ftohtit. Kisha harruar dritaren hapur. Mbrëmja kishte rënë e plotë mbi luginë. I ftohti i funddimrit shpesh është më tinëzar se ai i kulmit të tij, është një i ftohtë që kthehet befas, pasi ka marrë rrugën e ikjes. Kthehet atëherë kur askush nuk e pret. U ngrita dhe mbylla dritaren. U vesha dhe po rrija para pasqyrës, duke parë dhëmbin e nxirë nga mbushja prej plumbi. Nuk kishte rënë, qe aty, i hirtë, i ndryshëm nga të tjerët, por i fortë, si plumb.

•••
Në mbrëmje, restoranti i vogël kishte ndërruar vendosjen e tavolinave. I zoti vendosi të na bënte një surprizë. Donte t’i vinte nëpër tavolina seminaristët së bashku me klientët e hotelit spa. Ideja qe përkrahur nga të gjithë, aq më tepër që pronari kish propozuar aperitivin falas dhe jo një aperitiv dosido, por me shampanjë dhe salmon rozë nga deti i Norvegjisë. Në Zvicër njerëzit e dijes janë të çuditshëm. Të paktën nuk janë si te ne. Imagjinoni sikur t’u thotë kush mjekëve më të shquar të Tiranës, Beogradit apo Athinës të hanë darkë së bashku me “pacientët” e një qendre kurimi termal. Miqtë e mi ballkanas e imagjinojnë menjëherë shtrembërimin e buzëve, refuzimin, indinjimin e shkencëtarëve, bluzave të bardha, farmacistëve. Me kë duan t’i barazojnë ata? Me pleq e plaka që vuajnë nga reumatizmi, që kanë vështirësi të përdorin lugën, thikën e pirunin? Me ata që iu derdhet vera nga gota prej dridhjeve të parkinsonit edhe po të jetë e mbushur përgjysmë? Me ata që kanë probleme të prostatës dhe të vezikulës urinare? E paimagjinueshme një darkë e tillë. Por ajo që duket aq e paarritshme, gati fyese për shkencëtarët e asaj lagjeje të botës nga vij edhe unë, është jo thjesht e pranueshme, por frymëzuese për kolegët e mi zviceranë e europianë.
Darka filloi në mënyrë të zhurmshme, pa protokoll; njerëzit përpiqeshin të uleshin aty ku u dukej më e përshtatshme, më afër këtij apo atij doktori, kësaj zonje apo atij zotërie. Nga i njëjti hall vuaja edhe unë. Doja të ulesha me çdo kusht pranë Annës. Imazhi i saj kish notuar në mendimet e mia gjatë gjithë ditës. Mezi prisja rastin që ajo të shfaqej, të më afrohej dhe të uleshim diku, ku do të mund të gjenim dy vende të lira pranë njëri-tjetrit. Minutat po kalonin dhe “aperitivi”, që zgjati më shumë se gjysmë ore, po i afrohej fundit. Pronari i lokalit shëtiste me shishen e shampanjës në dorë, kur befas, Anna dhe buzëqeshja e saj, hapën derën. Pronari u kthye nga ajo, i ofroi një gotë dhe i hodhi gjithë shampanjën që kish mbetur, të shoqëruar me fjalët ledhatuese:
– Pikën e fundit të dashurisë – goutte d’amour – po ia hedhim zonjës Anna Mennem.
Zonja Mennem bëri sikur nuk e meritonte gjithë atë nder, me gjeste të zgjedhura e buzëqeshje të matur, rrëzoi sytë e lejoi rozën e faqeve të merrte pak flakë. Ia kishte arritur qëllimit me vonesën e saj. E kish vënë veten në qendër të vëmendjes. Zhurmat në sallë u fashitën ngadalë. Ajo shkëmbeu një puthje me pronarin e restorantit me mustaqe të gjata sa një bri dhie dhe gjithë gaz u kthye nga të pranishmit:
– Cheers to everybody! [1]
Duke e ngritur dorën lart, një rreze drite përshkoi gotën e kristaltë përmes bulëzave eksituese të shampanjës dhe iu ndal në bebëzat e syrit, që shpërthyen në dritë dhe gaz. Të pranishmit ia kthyen në kor:
– “Cheers!”
Mundësia për t’u ulur pranë saj, m’u duk një mijë vjet dritë larg. Pas kësaj përshëndetjeje diellore, ajo përshkoi sallën dhe m’u afrua:
– Si të shkoi dita sot, farmacisti im?
– I vetmuar mes njerëzish. Trishtuese apo jo?
– Gabim, – tha ajo, – qesh!
M’u duk si një urdhër që më duhej ta zbatoja me shpejtësi dhe korrektësi. “Don’t bring everybody down”, – m’u rikujtuan vargjet e këngës “Don’t worry, be happy”. Kamerierët e shumtë kishin filluar shërbimin dhe vëmendja e njerëzve qe larguar prej nesh. Ajo gjeti një vend të lirë dhe u ul. Tri karrige më tutje, por në radhën përballë, qe edhe një vend i lirë. Ma tregoi me gisht dhe unë nxitova ta zija. Darka kishte filluar. Të pranishmit shkëmbenin biseda, batuta, grimca humori, buzëqeshje, shikime. Pas pak, një farmakolog gjerman mbajti një fjalim të shkurtër, në thelb të të cilit qëndronte dobia shëruese e buzëqeshjes në një mori sëmundjesh! Ai përmendi edhe terma shkencorë, si: “la liberation en grand quantite des endorphines”[2]– modulimi i përgjigjes cerebrale si shkak i ngopjes me amina, etj. Duke e mbyllur, tha:
– Mesdhetarët, qysh në kohët e lashta e kanë njohur të qeshurën si një instrument të rëndësishëm terapeutik, ja pse te koka e të sëmurëve nuk mblidheshin vetëm mjekë, njohës barishtesh mjekësore, klerikë lokalë, por edhe klounë, hokatarë e imitues kafshësh e njerëzish. I sëmuri që qesh ka gjithmonë një shans për t’u shëruar! Le ta përdorim të qeshurën, edhe pse miqtë tanë industrialistë, prodhuesit farmaceutikë, nuk do të jenë shumë të kënaqur nga kjo konkurrencë e lirë ndaj barnave të tyre të shtrenjta. Mos harroni se njëri prej shkaqeve të mplakjes së shpejtë te popujt gjermanikë dhe kryesisht të veriut të Europës, është edhe përdorimi racional, pothuajse kartezian, i qeshjes!
Serioziteti me të cilin e kishte marrë profesori gjerman fjalimin mbi të qeshurën, shkaktoi ilaritet në sallë dhe shumë simpati për të. E njihja personalisht profesorin Hostetmann. Na kishte dhënë disa leksione speciale në vitin e pestë të studimeve, si i ftuar. Pastaj biseda rrodhi në grupe të vogla, kokë më kokë. Në tavolinën tonë po flitej për letërsi. Dikush kishte folur për Asturiasin, pastaj Markezin. Unë shtova diçka për Kortasarin. Anna e kaloi bisedën te letërsia braziliane dhe pyeti nëse e njihnim Paulo Coelho. Sigurisht që të gjithë e njihnim autorin e famshëm të librit “Alkimisti”! Madje sapo kisha mësuar se emri i tij i përkthyer në gjuhën shqipe do të thoshte “Lepuri”. Si të thuash, emri i tij i plotë i shqipëruar ishte Pal Lepuri. Ia thashë këtë gjë bashkëbisedueses në krahun e majtë. Ajo bëri sikur më kuptoi, por, siç duket, përkthimi i emrit të shkrimtarit në një gjuhë tjetër, nuk i bëri fare përshtypje. Pak më vonë vura re se ajo po merrej me aparatin e dëgjimit, që nuk po funksiononte. I gëzuar mendova se ndoshta s’më kishte dëgjuar kur fola për Pal Lepurin.
Filluan të flisnin për cilësitë e veprës së Koelhos, për libra të veçantë të tij. Gjallëria që shkaktoi në sallë biseda, më bëri përshtypje shumë të madhe. Nuk kisha besuar që një autor romanesh, që i shiteshin me miliona kopje, i përkthyer në disa dhjetëra gjuhë, një autor “bestseller”, siç i thërrasin amerikanët, që i kanë shpikur këto lloj klasifikimesh, të kishte brenda asaj salle aq shumë njerëz që donin të flisnin për librat e tij. Personalisht i kisha lexuar dy-tri libra, që, përveç “Alkimistit”, më kishin ngjarë si të gjithë librat “bestseller”, ide sipërfaqësore, shkrim linear, personazhe të zbehta, melodramatike, libra të gatshëm për t’u shndërruar në filma trushpërlarës, qindraserialësh. E kisha krijuar këtë bindje qysh në kohën e studimeve. I habitur nga çmimet e larta të librave në Londër, i kisha kërkuar një londinezeje të më sillte disa libra. Ajo më solli “Kështjellën” e Kafkës, “Krim e ndëshkim” të Dostojevskit, “Bufin e verbër” të Sadek Hedajat, në një pako, dhe, në tjetrën, pesë romane bestseller, titujt dhe autorët e të cilëve i kam harruar. Mbaj mend që njëri kishte në kopertinë një grua duke qarë dhe fillonte me vargjet: “Comme by/ comme and cray…[3]!”. Faqet e tyre të para më larguan përfundimisht nga ajo lloj letërsie. Duket se e njëjta logjikë, por në krahun e kundërt, largonte mijëra lexues nga tekstet e rënda, të thella e të errëta të Franz Kafkës dhe autorëve të tjerë që unë i kisha për zemër. Ky kishte qenë kontakti im i parë me atë lloj letërsie, letërsinë që shitej, që bënte para për botuesin dhe për autorin. Doja të flisja me Annën mbi këtë subjekt, por ajo qe e përpirë me Koelhon, kur papritmas ngriti zërin dhe pyeti:
– Kush e ka lexuar romanin “11 minuta”?
Pas një gumëzhitjeje dhe kërkimi të vogël, doli se, për befasinë e të gjithëve, askush nuk e kishte lexuar. Një kimioterapeut francez po thoshte se kishte lexuar një artikull të kritikës rreth tij, nga i cili mbante mend vetëm një frazë: “11 minuta” është romani më pak katolik i Koelhos, anipse është në të njëjtën kohë një roman që të bën të ëndërrosh.
– Romanin nuk e kam lexuar, kështu që s’mund ta gjykoj prej atij artikulli!
Të tjerët rrudhën supet. U mendua se koha që iu kushtua një romani të palexuar qe e mjaftueshme. Të pranishmit po përgatiteshin të hynin në biseda të tjera kur:
– Unë jam Maria! Personazhi kryesor i atij romani! – tha Anna duke qeshur, si një sfiduese e vërtetë.
Të pranishmit nuk i kushtuan shumë vëmendje kësaj fraze. Anna, po ashtu, bëri sikur s’kishte asgjë mistifikuese në atë që kishte thënë. Tërheqja letrare po zbehej duke i lëshuar vend komplimenteve për darkën, cilësinë e verës dhe atmosferës së këndshme. Anna po shijonte, ashtu siç dinte ajo, menynë e darkës. Herë-herë më këqyrte në dritë të syve. Dukej e kënaqur, e plotësuar. Shpirti i saj sikur notonte në një liqen drite. E shpenguar. Qeshte. Më vështronte prapë në dritë të syve.
– Dukesh më i ri, më i hijshëm sonte! – më tha, duke i dhënë fjalëve një rrumbullakosje të ëmbël, vëzhgim që më bëri të ndjehesha mirë, të ndjehesha shumë më mirë. Kishte kohë që njerëzit rreth meje rezervoheshin të më thoshin gjëra të tilla. Nuk i kursenin fjalët e mira për aftësitë e mia personale, për njohjen e thellë të profesionit, për mënyrën e shkëlqyer të komunikimit me pacientët, për rezultatet e larta në punë; – chiffre d’affair, gain net[4] – këto terma përdornin kryesisht punëdhënësit e mi, që kishin pak lidhje me profesionin e farmacistit. Ata ishin të lidhur si mishi me thoin me fitimin e pastër që realizonte farmacia. Askush, prej shumë kohësh, nuk fliste më për mua, për pamjen time të jashtme.
“You are very handsome man!”[5], më tha një vajzë e vogël para pesëmbëdhjetë vjetësh në Londër. Vogëlushja e mrekullueshme e familjes pritëse m’i tha këto fjalë kur po nisesha të takoja Haikon, japonezen e bukur, që studionte anglisht si unë në Londër. E mora me mend kuptimin e atyre fjalëve, gjithsesi shfletova fjalorin “Webster” për t’u thelluar në kuptimin e fjalës “handsomme”. Ajo fjali më kishte dhënë një siguri të brendshme, kishte ndezur një dritë të butë, të ëmbël në fund të dritës së syve të mi. Atë dritë, ngrohtësi e ëmbëlsi e kisha ndarë me vajzën e imtë nga Japonia. Edhe ajo dukej e bukur, më e bukur atë natë, si një yll mëngjesi. Anna duket e hetoi përhumbjen time, këtë rrëshqitje të beftë në kujtimet e viteve të shkuara e, si për të më kujtuar se kjo nuk qe një sjellje elegante në praninë e një gruaje, më pyeti, gjithsesi duke qeshur:
– A jemi akoma bashkë, apo po shëtit i vetmuar nëpër galaktika?
– Jo, me ty jam. Sonte më mjafton një yll i vetëm për të krijuar një galaktikë të tërë!
Mbi faqet e saj kaloi një rozë e purpurt, që u shkim butësisht në njomështinë blu të syve të saj. Mendova se për herë të parë kisha thënë diçka jo të rëndomtë, sikur kisha shqiptuar fjalët e duhura në çastin e duhur.
Klientët e restorantit po ngriheshin njëri pas tjetrit. Pronari mustaqemadh po u shtrëngonte dorën duke u propozuar ëmbëlsirë dhe një pije të ëmbël e të alkoolizuar si tretëse. Digestiv! Anna kërkoi dy gota “Appenzeller” për ne. Me ekstraktin alkoolik të dyzetë e dy lloje bimësh aromatike, ajo pije qe vërtet një festival aromash, shijesh. I ngritëm me fund gotat e vogla. Dolëm pasi pronari shkëmbeu numrin e zakonshëm të puthjeve në faqe me Annën. Burrat nuk puthen në faqe me njëri-tjetrin këtyre anëve. As gratë me gra. Gruaja e pronarit nuk qe aty, kështu që dola nga restoranti i paputhur.
Rrymat e ngrohta të ajrit kishin arritur të ringjiteshin akoma më lart. Dita kishte qenë e ngrohtë. Me përjashtim të disa minutave rreth muzgut. Toka lëshonte avuj e aroma barishtesh të njoma. Aty-këtu ndjehej edhe era e manushaqeve të para, të sapoçelura. Anna ecte krah meje në atë që quhej shëtitja e mbrëmjes. Edhe pse po pinte cigare, era e parfumit të saj arrinte të më depërtonte herë pas here në flegrat e hundës. Më pëlqeu ai parfum. Po ecnim pa fjalë. Qielli qe i pastër si kristal, mbushur me yje dhe gjurmë fluturimesh të avionëve. Më kapi një far delli poetik, që e kisha braktisur që nga mosha e gjimnazit.
– Kam përshtypjen që në këtë qiell të pastër nate mund të shihen edhe gjurmët e fluturimit të zogjve. Madje edhe të fluturave. Ja, më duket sikur po shoh edhe gjurmën e kalimit tënd. Jo gjurmët në tokë, por ato që lë në ajër trupi yt, qeshja jote.
Ajo qeshi prapë. Tymi i cigares i shkoi mbrapsht e filloi të kollitej. U mbyt në të qeshura e në një kollitje jo shumë të thellë. Pata frikë. Mendova se po më mbytej! E kërrusur nga kolla, m’u duk e vogël, si një fëmijë që ka kapërdirë diçka të rrezikshme e që kish nevojë për ndihmën e një të rrituri. Por shpejt, një alarm i brendshëm më tërhoqi. Kjo ndjesi prindërore m’u duk e padobishme, aq më tepër që nuk shkonte me Annën. Ajo ishte grua e pjekur, s’kishte nevojë për një baba të kujdesshëm, që e shoqëron vajzën e pjekur edhe në pushimet e saj të shkurtra dimërore. Thjesht prita që kollitja t’i qetësohej. E si çdo gjë kalimtare në këtë botë, edhe ai irritim qe kalimtar. Vazhduam ecjen në heshtje. Befas m’u duk vetvetja si njeri i trishtë. Njeri që çdo ndjenjë të tij përpiqet ta analizojë, të gjejë anën e mirë e të keqe, epërsitë dhe të metat. Kjo gjë m’u duk shumë e rëndë, por nuk desha të zhytesha në thellësi të tjera të vetes, aty nuk kisha kohë. Isha aq i mbushur me praninë ledhatuese të një gruaje të re në krahun tim, saqë gjithë analizat, logjikën dhe kalkulimet u përpoqa t’i rrasja në një kuti të errët në qoshe të ndërgjegjes sime e t’i vija një dry të zi. Le të mbulohej nga merimangat, pluhuri dhe harresa, të paktën për një natë. Të paktën përgjatë asaj mbrëmjeje, pasi isha i sigurt se, sapo të kthehesha në dhomën time, të gjendesha i vetmuar në shtratin tim poshtë riprodhimit të pikturës “Puthja” të Gustav Klimt, arka e fshehur me shpejtësi nën rrangullat e trurit do të hapej e nata ime do të ishte e gjatë, më e gjatë se e Céline, e lodhshme, e mbushur me arsyetime morale, logjike, kalkulime dhe analiza. Shkurt do të ishte edhe një natë tjetër torturuese.
Ajo shkeli mbi një gur dhe humbi ekuilibrin. U mbështet në krahun tim, që nuk e lëshoi për disa sekonda derisa rifitoi ecjen e mëparshme. U ndalëm te një ulëse druri, poshtë dritës së limontë të një ndriçuesi. U kthye me fytyrë nga unë. Sytë e saj m’u dukën si të një fëmije.
“Tri gjëra na kanë mbetur nga parajsa: yjet e natës, lulet e ditës dhe sytë e fëmijëve”, m’u kujtua thënia e Dante Aligerit, poetit fjorentinas, dhe u ndjeva i pasur. I ulur mbi një dru të latuar, rrëzë një brinje mali, nën shiun e yjeve, pranë dy syve fëminorë: çfarë mund të kërkoja tjetër? Nga tri gjërat e fundit që na kishin mbetur nga parajsa, dy më qenë ofruar me shumë bujari brenda një mbrëmjeje. Kjo nebulozë poetike që notonte në trurin tim, kishte krijuar rreth nesh një re paqeje e ngrohtësie. Anna dukej në qendër të saj, gjysmë grua, gjysmë fëmijë.
– Ndjehem shumë mirë pranë teje! – tha.
– Edhe unë! – i thashë, duke i hedhur krahun supeve.
Nuk folëm më. Ia ngulëm sytë qiellit dhe heshtëm bukur. Dukej sikur shikimet tona  qenë përqendruar tek i njëjti yll, një yll i shndritshëm, ylli ynë! Ma mbështeti kokën në sup. Parfumi i saj tashmë e kishte rrugën më të shkurtër. Vinte më me intensitet në shqisat e mia. Zemra filloi të më rrihte më me forcë. Me majat e gishtave nisa t’i përkëdhelja flokët. Gjithçka dukej si një kartolinë romantike e fundshekullit të nëntëmbëdhjetë. Gjithçka kishte ngrirë rreth e rrotull nesh. I vetmi korrent, e vetmja energji planetare në qarkullim, qe ajo mes dy zemrave tona. E imja, e papërdorur prej vitesh në sprova të tilla, gati sa nuk po çahej. Ndjeja rrahjet e shpejta dhe alarmin e enëve të gjakut përballë një fluksi të paparë ndonjëherë. M’u duk vetja si një uzinë energjetike, si një epruvetë hormonale në shpërthim e sipër. Veç truri s’më punonte, kishte marrë leje, dukej i mënjanuar nga kjo festë. Nuk guxoja të merrja asnjë vendim. S’mund të merrja vendime kur mendjen e kisha në pozicion stand-by. Ajo grua kishte hyrë përfundimisht në sistemin tim, qe tretur brenda meje. Qeshë dyfish njeri, gjysmë grua, gjysmë burrë. Ndjehesha njeri i plotë.
Pas pak, lëvizi kokën, më puthi në faqe dhe u ngrit. S’kishte nevojë për fjalë; u ngrita edhe unë. Ajo hodhi një hap, tjetrin e hodha unë, ajo doli në krahun tim, unë ia hodha mbi supe. Ashtu, si një trup i njëjtësuar, ecëm drejt hotelit. Pa fjalë, të rrethuar nga nata, yjet, malet, gjurmët e zogjve e të fluturave në ajër. Punonim me një zemër, me një sistem qarkullimi të gjakut. Ashtu hymë në ashensor, dolëm prej tij, u kthye nga unë, mbylli sytë, më puthi lehtë mbi buzë, u shkëput, ngadalë, si të bënte kujdes për të mos thyer enët komunikuese mes nesh, hapi derën e saj, më dërgoi edhe një puthje në ajër dhe mbylli derën pas vetes. Dëgjova kërcitjen e çelësit nga brenda dhe e kuptova që tashmë qe shkëputur prej meje. Bëra të njëjtat veprime, i dërgova një puthje në ajër, pashë puthjen time tek binte në tokë pas përplasjes me derën e mbyllur, hapa timen, e mbylla, shkova drejt shtratit, pashë pikturën e  Gustavit, fika dritën dhe u shtriva me rroba, si një natë më parë.

•••
Të nesërmen u zgjova herët. Hamendësimet e mia se, sapo të gjendesha vetëm, do të torturohesha me një mijë e një brejtje ndërgjegjeje, me analiza, argumente e kundërargumente, për befasinë time të këndshme dolën të pavërteta. Ajo gjendje e mrekullueshme transfuzioni mes nesh kishte zgjatur edhe disa minuta mbi shtrat. Një gjumë i rrallë, nga ata që bëja në moshën e adoleshencës, mbushur me ato fragmente supesh, mjekrash, faqesh, kofshësh, sysh, flokësh të shoqeve të klasës, më kishte çlodhur tërësisht. Para pasqyrës, gjithçka m’u konfirmua edhe njëherë. Dukesha vërtet i bukur. I ri. Handsomme! Hoqa rrobat me të cilat kisha fjetur dhe vërejta se mbathjet e mia qenë lagur, pastaj qe krijuar një kore…! E mora me mend çfarë kishte ndodhur. Më ndodhte shpesh në vitet e gjimnazit. U lava, u ndërrova e dola.
Qe dita e fundit e seminarit tonë, që do të fillonte në orën dhjetë. Kisha dy orë kohë. Mora një kabinë teleferike dhe zbrita në fshatin më të afërt. Pranë kishës dhe stacionit të trenit, ndodhej një librari e vogël. Gruaja e imët, që shiste libra, cigare, revista e gazeta, pa më përshëndetur, më pyeti:
– Edhe ju për romanin “11 minuta”? I kam shitur të gjitha kopjet sot. Nesër më vijnë të tjera.
– Mirëmëngjes, zonjë! – i thashë, duke bërë sikur s’kisha kuptuar asgjë. – Dua gazetën “Le temps”, të lutem!
Ajo më zgjati edicionin e së dielës, që kishte një shtesë letrare, duke më vërejtur me habi. Pagova dhe dola. Arrita në kohë në kurs. Pjesëmarrësit po ndiqnin përmbledhjen e punimeve të ditëve të mëparshme. Dukeshin pak të interesuar.
Dita e tretë qe planifikuar më tepër si çlodhje. Pasdite do të bënim një shëtitje në akullnajën “Aletch”, shpallur pasuri botërore nga UNESCO! Anna më kish premtuar se atë ditë do ta braktiste pishinën me ujë të kripur nga deti i lashtë, shterur para miliona vjetësh, e do të vinte me ne. Në orën dymbëdhjetë morëm autobusin për të zbritur tek teleferiku, që do të na dërgonte në majë të malit. Aty do të hanim drekë nëpër restorantet e bollshme, për të ndjekur pastaj sipas ëndjes drejtimet tona. Na kishin pajisur me harta e fletëpalosje, thua se do zbrisnim në tokë të braktisur nga njeriu. Me Annën u takova në stacionin e teleferikëve. Bëra një përpjekje të dështuar për të qenë në një kabinë vetëm me të. Jo! Një grup i zhurmshëm skiatorësh u ngjitën me ne, duke na zënë frymën. Për fatin tonë, ata zbritën në stacionin e parë. Në pjesën e dytë të ngjitjes qemë vetëm. Ajo me faqet e trëndafilta dhe buzët e kuqe, unë me druajtjen time akademike dhe këmishën e bardhë. Ajo e veshur me rroba sportive të përshtatshme për lartësinë ku do të ngjiteshim, unë me rroba seminari, kostum, kravatë e këpucë të holla qyteti. Qeshi me rrobat e mia.
– Ku po shkon? – më tha. – Ka borë dhe shkëmbinj atje lart. Edhe qiell, por ti nuk do të fluturosh, se nuk je zog i lirë.
E vështrova ngultas. M’u duk se përmes syve të saj dhe xhamit të tejdukshëm të kabinës, që varej qindra metra mbi një hon, pashë gjithë të ardhmen time. Ashtu të rrezikshme, mbi një humnerë të akullt-sterile, si këmisha, dhe të bardhë, si dëbora atje thellë në një grykë përroi. Një lëngëzim i papritur i syve ma turbulloi pamjen e mrekullueshme që kisha përpara. Anna e kuptoi atë imtë dobësie që më përshkoi. Zgjati dorën dhe me gishtat e mëdhenj më fshiu faqet e lagura.
– Ke sy të bukur, si të një kali të humbur në mjegull! – më tha dhe afroi buzët për një sekondë mbi të miat. U tërhoq shpejt, duke më thënë se ne nuk njiheshim dhe nuk ia dinim jetën njëri-tjetrit. – Kjo tërheqje që kemi është produkt i pranverës, është rastësore, kalimtare, si këto pamje që rrëshqasin poshtë nesh.
Kishte të drejtë. Qemë të huaj. I thashë se ndjehesha mirë pranë saj. Ajo më kujtoi se e kishte thënë e para një gjë të tillë. Po ndjeja mbi buzë pjalmin e puthjes që më kish dhuruar. Kisha një tundim marramendës për të kaluar gjuhën mbi buzët e puthura prej saj, ashtu siç kisha bërë një natë më parë. Më vinte zor, një lloj turpi fëmijëror, që e kisha provuar herët, thellë në fëmijërinë time të parë, atëherë kur pas një shkëmbi të lagur, duke ruajtur dhitë me Lumnijen, ajo më kishte puthur fort në faqe. Gjithë mbrëmjen e kalova para pasqyrës, me shpresën e gjetjes së kontureve të buzëve të saj mbi faqen time rozë e topolake. Edhe të nesërmen në mëngjes kontrollova, por asgjë, asnjë gjurmë, aq sa lë peshku në ujë apo gjarpri mbi gurë. Asnjë shenjë e puthjes, që qe tretur thellë në shpirtin tim për të mos u harruar kurrë e për të dalë nga ato thellësi këtu në Zvicër, pas tridhjetë e pesë vjetësh. Lumnija u martua një vit më vonë, për të humbur nga sytë dhe jeta ime. E kërkova fshatrave e fermave, kur shkonim nëpër aksione gjatë viteve të gjimnazit. Gjeta dhjetëra Lumnije, por jo timen, atë të puthjes.
Anna ndiqte përhumbjen time.
– Nuk e prisja të ishit kaq i brishtë. Në mbrëmje dukeshit më solid, më i pathyeshëm. Ndoshta ngaqë jemi shumë afër njërit-tjetrit, ngaqë të shoh rrudhat e imëta dhe thinjat. Edhe ti duhet të kesh vërejtur se nuk jam aq e përsosur sa dukem nga larg. Kam edhe unë rënien time të brendshme, lodhjen e moshës dhe… – ajo ndali një sekondë – …që hetohet vetëm po të jesh kaq afër sa je ti. Por unë jam e kujdesshme, prej vitesh nuk lë më asnjë burrë të më afrohet, që kur më braktisi i imi! Pikërisht atëherë kur kisha më shumë nevojë për të.
Ajo po tregohej e brishtë po aq sa unë, po zbulonte nga jeta e saj pa e pyetur kush, ndoshta me shpresë se do të më nxiste të flisja edhe unë. Kabina teleferike bëri një frenim të beftë dhe ne u gjendëm në ndalimin e parafundit. Kolegët e mi, në kabinat e vogla që ndiqnin varg njëra-tjetrën, vazhduan udhëtimin. Anna më këshilloi se me veshjen time, stacioni tjetër në majë të malit ishte fort i pakëshillueshëm. Vërtet, edhe aty ku ishim po frynte një erë, që të priste si me brisk.
Pas njëqind metrash, ndaluam në një minihotel, të quajtur “Alpenperle”. I ndërtuar me dru të pjekur në vaj të djegur, dukej i errët dhe i vjetër, por në të gjitha dritaret vareshin lule plot ngjyra, thua se ishte fundi i prillit. Dhomat në katin e dytë e të tretë kishin dritare me kapakë të ngjyrosur në të kuqe, që i jepnin hotelit pamjen e një lodre gjigande mbi borë.
– Këtu do të hamë drekë! – tha ajo dhe ashtu u bë.
U ulëm përballë njëri-tjetrit në një qoshe të restorantit, pranë dritares, që lejonte hedhjen e shikimit thellë në luginë. Një kamerier me origjinë nga Kosova na shërbeu shpejt e shpejt. Nuk i tregova se isha nga Shqipëria. Nuk desha ta ngatërroja atë çast që po kaloja me Annën, me histori e emra fshatrash nga Ballkani. Djaloshi, shumë i sjellshëm, fliste gjermanisht, frëngjisht e anglisht. U kujdes që dreka jonë të ishte sa më diskrete. Pak klientë që erdhën, i sistemoi në pjesën tjetër të restorantit, duke na lënë pothuajse të vetmuar në atë kënd. Zgjodhëm verën, një “Cornalin” të Valesë.
– Sa kohë ka që është larguar? – e pyeta Annën, duke e ditur se ajo do ta kuptonte se për kë e kisha fjalën.
– Nuk u largua, më braktisi! – tha ajo prerë. Vërejta një fije pezmi në zërin e saj. Ngriti gotën e verës dhe më vështroi drejt e në sy, sikur donte të thoshte se bisedat rreth atij subjekti nuk i pëlqenin. E mora me mend se kisha bërë një gafë të vogël. Por, mesa dukej, do ta kaloja pa ndonjë pasojë të madhe. Ajo filloi të fliste për verërat e veçanta të Salquinen, fshatit të famshëm të verës në Valais.
– “Cornalin”, “Pinot Noir” dhe “Humagne Rouge”, verërat tipike të atij fshati, në fillim kishin fituar gati çdo vit të gjitha çmimet lokale. Puna kishte shkuar deri aty, sa të tjerët të revoltoheshin. Salquinen është fshati i parë gjermanofolës dhe shënon kufirin gjuhësor me frëngjishten. Prodhuesit e tij kishin vendosur të mos paraqiteshin më në konkurse lokale, duke u dhënë shans konkurrentëve të tyre të fitonin edhe ata çmime. Por kjo tërheqje nga gara, kishte rritur në majat me të papërshkrueshme emrin e mirë të verërave të tyre. Gjë që kish bërë që ata të mos i kushtonin më rëndësi cilësisë së saj. Nga ana tjetër, prodhuesit frankofonë kishin ecur përpara në kërkim të verërave cilësore. Këtë luftë të gjatë tregtare lokale e kishte zbehur globalizimi dhe hapja e Zvicrës ndaj verërave që vinin nga larg, deri edhe nga Kili. Më në fund, fshatarët e kuptuan se e keqja nuk u vinte nga cilësia e verërave të fshatrave përbri, por nga çmimi i ulët i verërave të huaja.
Leksionin për pijen e dashur e dëgjova me politesë. Po ta dija se do të dënohesha në këtë mënyrë, nuk do ta kisha bërë kurrë pyetjen se “kur qe larguar…”! Anna ishte tolerante. E kuptoi se me aq e kisha marrë mësimin e nuk u zgjat më. Më tregoi me gisht nga dritarja një tufë zogjsh, që po shtyheshin mbi një degë peme. Prej saj u rrëzua pak borë dhe, nga një topth i vogël në fillim, ajo rrotullame u shndërrua në ortek. E ndoqëm me sy kur theu qafën në brezin e parë mbrojtës, një si trinë e çeliktë, në hyrje të pyllit me pisha.
– Tani sapo mësova se shkaku i ortekëve janë zogjtë! – tha ajo duke qeshur. Qesha edhe unë. Qeshja e saj qe shkaku i qeshjes sime. Më tërhiqte si magnet gazi i saj. Apo i druhesha urdhrit të saj: “Qesh! Qesh me gjithë shpirt! Don’t bring everybody down!”, më jehonin në honet e trurit vargjet e këngës.
– A të kujtohet që po flisnim për letërsinë mbrëmë? Gjimnazist, kam dashur të shkruaj edhe unë. Bëra mirë që nuk “shkarravita”. Por nëse më ndodh ndonjëherë, teksti im do të ketë titullin “Alpenperle” ose emrin tënd dhe do të përshkruajë historinë tonë.
– Unë nuk jam ndonjë lexuese e madhe, por më ka bërë përshtypje një thënie e Graham Grin: “Jeta është kaq pikëlluese, saqë e kam të vështirë të kuptoj se si njerëzit, që nuk merren me muzikë, pikturë, teatër apo me shkrim, shpëtojnë pa u çmendur”. Sipas kësaj thënieje i bie që ne të jemi të çmendur. Por Grin ka harruar se në këtë botë, përveç gjërave të sofistikuara e që kërkojnë një talent të veçantë, siç është arti, ekziston edhe e qeshura, dhuratë e mrekullueshme e natyrës për njeriun, përpara se të lindte arti.
– Edhe Niçe thoshte se arti ka lindur veç për ta bërë jetën njerëzore të përballueshme.
– Të dy janë shumë seriozë për t’u marrë më gjatë me ta këtë pasdite! – tha ajo dhe qeshi. Merret me mend lehtësisht: qesha edhe unë. Pas çdo qeshjeje të saj, qeshja edhe unë. Tashmë lexuesit e mi e dinë këtë gjë. Por atë pasdite u përpoqa dy-tri herë të qeshja i pari, të thosha diçka me humor, ta bëja për të qeshur. Nja dy barsoleta, që i përktheva nga gjuha shqipe, kërkuan shpjegime shtesë për t’u kuptuar prej saj. Vështirë se mund të bësh dikë të qeshë me shpjegime. Hoqa dorë.
I tregova historinë time të parë të dashurisë me Lumnijen, atë histori që më kishte ardhur ndërmend pikërisht gjatë ditëve që isha njohur me të. Kur i tregova se si torturohesha para pasqyrës për të parë gjurmën e puthjes mbi faqe, ajo qeshi. Me gjithë zemër. Ngjyra rozë, qukat në faqe, flokët e ndarë në mes dhe sytë e saj vallëzuan e vallëzuan si në një festë të rrallë. U ngrit nga vendi, doli në krahun tim, u zgjat mbi sup dhe më puthi aty ku i kisha thënë se më kishte puthur baresha e vogël e fëmijërisë sime. Zemra e kuptoi se çfarë po ndodhte dhe rinisi betejën për të furnizuar me gjak enët tona komunikuese.
– Lumnija jote s’ka pasur buzëkuq! Puthjen time mund ta shohësh dhe ta prekësh. Madje edhe mund ta analizosh, pasi buzëkuqet prodhohen nga laboratorë farmaceutikë. Vetëm hutimi yt para pasqyrës, pas puthjes, nuk mund të analizohet. Aq më mirë që kanë mbetur edhe disa pak gjëra të pashpjegueshme në këtë botë.
Po m’i thoshte këto fjalë pranë veshit, duke mbajtur parakrahun mbi supin tim. Pjesa e fytyrës, ekspozuar ndaj frymëmarrjes së saj, po më prushurohej. Mbështeti kokën mbi krahun e varur në supin tim dhe vështroi jashtë.
– A ngjitemi lart? – pyeti me shikimin gjithmonë tretur në dëborë. Djaloshi kosovar, që shërbente edhe si sportelist i hotelit, nuk e zgjati me formalitete; na dha çelësin. U ngjitëm në katin e tretë e hapëm derën e dhomës. Në oxhak, flakët bubulonin. Vështruam njëri-tjetrin të habitur. Kush e kishte porositur ndezjen e zjarrit?
U ulëm përballë tij me nga një gotë verë në dorë. Drutë kërcisnin në vatër dhe gjuhët e zjarrta ndërronin ngjyrë dhe formë me një shpejtësi të madhe. Mbi fytyrën e saj vallëzonin hije e dritë njëherësh. U duk se diçka e brendshme, një mendim që ajo s’mund ta shprehte, e bëri të mendohej, të dukej e trishtë, por shpejt, ashtu si flakët, edhe pamja në fytyrën e saj ndryshoi. Qeshi, qeshi me zë. M’u duk e pavend ta pyesja përse. Isha i sigurt se do të më thoshte të qeshja edhe unë, pa asnjë arsye. Ashtu siç ndoshta bënte edhe vetë. Njeriu duket më i bukur kur qesh! “Don’t bring everybody down”, më erdhën prapë ndërmend vargjet e këngës. Qesha edhe unë. Pa urdhrin e saj. Anna mbështeti kokën mbi gjurin tim. I vura dorën me delikatesë mbi faqe dhe fillova ta përkëdhelja. M’u duk si një mace e imtë; përkëdheljet ia rrëqethën trupin. Përfitoi nga kalimi i gishtave të mi afër buzëve dhe i puthi. Unë përkula kokën dhe e putha në sy. Vuri gotën mbi tavolinë dhe hoqi një triko të trashë. Ashtu dukej më bukur, linjat e trupit i dalloheshin lehtë, gjoksi i harkuar bukur! M’u ul në prehër dhe m’i hodhi duart rreth qafës.
Shpejt i braktisëm rrobat njëra pas tjetrës dhe bëmë dashuri me pasion të thellë, aty para zjarrit, në atë dhomë të hotelit “Alpenperle”. Pastaj morëm prapë gotat. Nisa të shqiptoja emrin e saj ngadalë, duke e rrokëzuar si te fillimi i romanit, Lo-li-ta.
– Anna Mennem! Emër i rrallë, i ëmbël, simetrik, i përsosur, si trupi yt!
Ajo qeshi.
– Trupi im nuk është simetrik! – tha, duke ngritur lart gjinjtë e saj. Për habinë time të thellë, njëri gji ishte më i vogël se tjetri. U zura keq. Fjalët për simetrinë m’u dukën të panevojshme, karteziane, gjeometri mbi një trup femëror. Por, qysh herët, nga koha e  leximeve filozofike, më qe fiksuar një mendim i Platonit, që e identifikonte harmoninë dhe bukurinë me simetrinë, ndërsa anarkinë dhe shëmtinë me mungesën e saj.
Ajo kishte arsye të qeshte me budallallëkun tim. Ndoshta për atë shkak kishte qeshur. Platoni nuk i kishte parë gjinjtë e Anna Mennem. Edhe pse jo simetrik, ishin një përsosje e hijeshisë. Më tërheqës, më të ëmbël, më njerëzorë e më femërorë, ndoshta edhe për shkak se përbënin një përjashtim nga rregulli platonian. Si për t’i kërkuar falje gjirit pak më të vogël, u derdha mbi të dhe e mbusha me puthje. Ajo më pëshpëriti në vesh:
– Puthe tjetrin, se në atë s’ndjej asgjë. Është thjesht protezë e mbuluar me lëkurë. E kam hequr para disa vitesh dhe ti e merr me mend pse. Aq më tepër pas këtij kursi treditor!
Ajo nuk e përmendi fjalën fatale. Dhe mirë bëri. Me një operacion dhe me buzëqeshje, ajo e kishte mundur sëmundjen e ligë, e kishte lënë pas. Gjatë asaj nate, i trajtova me të njëjtin respekt gjinjtë, gjithçka të sajën, sidomos të qeshurën.
Të nesërmen u ndamë kur dolëm nga kabina e teleferikut, pa i dhënë njëri-tjetrit as numër, as adresë. Krimi qe konsumuar. Autorët u larguan nga vendi i ngjarjes pa lënë gjurmë. Ky qe vullneti i saj. Romanin “11 minuta”, me keqardhje, por nuk do ta lexoj kurrë.

Hotel Salina Maris, Brieten 28.10.2010 – 29.11 2014

[1] Gëzuar të gjithëve!
[2] Çlirimi në sasi të mëdha i substancave të brendshme, që sjellin kënaqësi.
[3] Eja afër meje/ eja e qaj
[4] Shifra e qarkullimit, fitim i pastër
[5] Ju jeni një burrë mjaft i hijshëm

FUND

Të tjera nga ky autor:

Rreth këtij autori

Arbër Ahmetaj

Arbër Ahmetaj lindi në Tropojë në vitin 1965. Është diplomuar për farmaci në universitetin e Tiranës dhe atë të Gjenevës. Në vitin 1986 filloi bashkëpunimin me shtypin shqiptar të asaj kohe dhe më pas punoi si gazetar në departamentin e informacionit në TVSH. Në vitin 1993 iu bashkua Ministrisë së Punëve të Jashtme dhe u specializua për diplomaci në Oksford, Uashington, Gjenevë dhe Maltë. Pas detyrave të ndryshme në këtë ministri u emërua Sekretar i Parë në Ambasadën Shqiptare në Bukuresht. Nga shtatori i vitit 1997 jeton në Sion të Zvicrës, ku ushtron punën si farmacist. Disa nga veprat e tij në prozë janë "Fletëhyrje për në varr", "Varri i braktisur", "I huaji, ai kosovari", "Një natë te Luiza", "69 gra", "Procesi 3K", si dhe librat me poezi "Më mori malli e dashur" dhe "Poezi". Nga viti 2020 është Kryeredaktor i Revistës Letrare.

Published in Autorë shqiptarë dhe Prozë