Press "Enter" to skip to content

Durim TAÇI: Mbi gjurmët e tua (Pjesa e tretë)

Nga Revista Letrare më 22/11/2020

Pjesa e tretë

Në fund të fundit ti ke marrë arratinë, të duhet të vraposh, të ngjitesh lart në mal e të gjesh një vend për t’u fshehur. Tek shpella, sepse në këtë mënyrë, nëse e gjitha kjo do të dalë të jetë shaka, Sabrina e di ku do të gjejë.
Më parë zbulon një stan të braktisur, i përdorur dikur nga barinjtë e më pas nga udhëtarët e rastit. Hyn dhe gjen një lëkurë dashi, që mund të të shërbejë të mbrohesh nga të ftohtët. Gjen edhe një kuti me mish, lënë aty nga ndonjë udhëtar. Është prej derri! Por gëzimin më të madh e ndjen kur gjen edhe një çakmak. E provon, bën!
Mbledh dru të thatë e shkon te shpella e njohur, pikërisht ajo që latë pa vizituar me Sabrinën. Të vjen ndërmend Miti i Shpellës i Platonit, e kërkon ta largosh, ç’punë ke ti me të! Pastaj çfarë lidhje ka ai me gjendjen tënde? Ti ke qenë jashtë, ke provuar realitetin, vjen nga ‘të vërtetat’ e botës reale dhe i rikthehesh sërish botës së fiksionit, ku, ndër të tjera, nuk të pret më askush, nuk ka më të burgosur për të çliruar. Kulmi i asaj që mund të të ndodhë është të presësh aty miq të tjerë që mund të vijnë, si puna jote, që janë velur me botën reale.
Ndez zjarrin, vë mishin të ngrohet. Qielli është mbuluar nga retë, temperatura ka rënë, nuk duken as yjet, që banorët parakë i kanë parë me siguri. Në mbrëmje fillon të bjerë borë, e para e këtij viti, me siguri. Mbulohesh me lëkurë e fle.
Në mëngjes të zgjojnë qentë. Lehin afër stanit të braktisur. Të shkon mendja se po të ndjekin ty. Del e shikon. Në rrafshnaltë delet e bardha duken të pista mbi dëborë. Barinjtë, me sa duket, po zbresin në një vend më të ulët të malësisë tanimë që zu borë.
Hyn në shpellë e pret të vijë errësira e plotë. Dëbora po mbulon edhe hyrjen, pas pak do të mbetet vetëm një frëngji sa për të parë jashtë.
Ha pak mish nga kutia dhe fle. Të zgjon ai zë që i druheshe! Ulërima e një ujku! Nuk e ke nga frika, di diçka për ujqërit, këtu është puna. Të ka treguar yt atë, që ka qenë bari gjithë jetën. I tremb zjarri, për shembull. Ti e ke një çakmak! Po nuk është kjo frika jote! Ti e ndjen me tmerr se po vazhdon persekutimi nga historitë që njeh, në këtë rast mbi ujqërit. Babi të ka treguar mbi një masakër të tmerrshme mbi qentë që stërviteshin për të përballuar ujkun. Ishte bari i ri dhe po ndiqte nga afër këtë përzgjedhje. Një qeni i vunë lëkurën e një ujku të vrarë dhe qentë e tjerë duhet të ndesheshin me të, sikur të ishte ujk i vërtetë. Në fakt, ai ishte më shumë se kaq, ujko-qen, shumë më i fortë. Nuk pritej që qentë të fitonin kundër tij, edhe pse kjo ndodhi. E shqyen pa ditur ç’kishte poshtë asaj lëkure. Pastaj shqyen një tjetër, një tjetër e kështu me radhë. Por më të shumtë ishin qentë që i trembeshin e i largoheshin erës së ujko-qenit. Ata vriteshin pa ngurrim. Mbeteshin gjallë qentë më të fortë.
Po këta barinjtë e këtushëm, kështu i stërvitin qentë? Apo do të shohësh një luftim të vërtetë midis ujqërve dhe qenve këtë radhë? Të zë gjumi sërish.
Zgjohesh dy orë më vonë. Turiri i një kafshe po hap me mund frëngjinë e hyrjes në shpellë. Ndez çakmakun. Shikon sytë e verdhë në jeshile të kafshës që ndriçojnë e më pas dëgjon hapat e tij teksa kthehet mbrapsht i frikësuar. Bën! Zjarri e bën punën e tij!
Nga ai çast e kalon natën pa gjumë.
Ditën e tretë rri brenda në shpellë e fle. Ke vendosur të pushosh që të jesh gati për të vigjiluar natën. Kafsha, ujk, në të vërtetë e di që është ujk, mbase edhe i uritur, do të kthehet sërish. Të ka mbetur pak mish nga kutia, me të cilin mund të bësh lëng, ta shtosh me ujin e dëborës. E pret deri natën vonë. Vjen. Turiri i tij e hap përsëri dëborën. Nuk di çfarë të bësh? Të ndezësh zjarr e ta trembësh sërish? E bën. Dhe këtë radhë ujku nuk largohet, por të sheh drejt e në sy. Babai të ka thënë që është shumë e vështirë të përballosh vështrimin e ujkut. Ngrin në vend, thonë. I pat ndodhur edhe atij një herë të haste ujkun fare pranë. Ujku kishte kapur një dele prej fyti, babai yt e tërhiqte bagëtinë nga këmba. U përballën me vështrim. Ujku nuk kishte ndërmend të tërhiqej, babai yt u lodh duke pritur jo tërheqjen e ujkut, por çastin kur do të ngrinte në vend! E lëshoi këmbën e bagëtisë. Jo për frikë, tha, me të u mësua. Kuptoi tanimë që loja kishte përfunduar.
Ujku hyn në shpellë, të afrohet. Do të ngrohet. Hungërin pak kur ndjen lëkurën tënde të dashit, më pas qetësohet. Do thjesht ngrohtësi. Ti lëviz urat e zjarrit dhe i fryn. Sapo sheh shkëndijat që ngrihen lart, ujku ia mbath e del jashtë. Kthehet pas pak çastesh. Ti i jep për të ngrënë. Kalon një orë me ujkun, që përgjumet pranë teje. Zgjohet kur dëgjon ulërimën e kopesë së tij dhe largohet.
Nga ky moment, ti e di se si do të përfundojë kjo punë dhe të kaplon trishtimi. Gjithë ditën shkon për të gjetur ushqim, pranë stanit. Gjen kërmën e një kafshe të therur, mbase një dash, nga barinjtë që u larguan me të shpejtë. Ujku do të vijë sërish, je i sigurt. Historitë përsëriten!
Vetëm tani e ke kuptuar se kjo nuk është punë qensh, as punë zjarri. Një histori e ngjashme është treguar nga frati françeskan At Zef Pllumi, që pat vuajtur në burgjet e diktaturës komuniste në Shqipëri. Një ndodhi e trishtë!
Ti shpreson ende që të mos përsëritet këtu, para syve të tu. E se gjithçka shkon sipas asaj skeme të njohur e të kobshme, është e mira ta ndërpresësh dhe ti mund ta ndërpresësh, ta lësh këtë shpellë e të nisesh për diku tjetër.
E di edhe që është e kotë ta bësh. I ike në fillim legjendës së liqenit, pastaj dole pa u lagur edhe nga fati i trishtë i të dashurës së vrarë, por tanimë e ke kuptuar që kjo paradigma e ikjes do të ndjekë gjithë jetën. Kudo që të shkosh do të ndodhë e njëjta gjë, do të vihet në lëvizje i njëjti mekanizëm e ti je paracaktuar të bëhesh forca lëvizëse e tij.
I dorëzohesh fatit. Pret ardhjen e ujkut, që ka prapë uri, i jep të hajë, i përgatit një vend për të fjetur, duke i shtruar gjethe të thata lisi, pastaj e shoqëron deri jashtë derës.
Ditën tjetër është ai që të befason. Të ka sjellë një kofshë të tërë deleje. Pikërisht në kohë, sepse nuk kishe më asgjë për të ngrënë.
Miqësia jote me ujkun shkon përpara. Ai vjen çdo mbrëmje, të sjell për të ngrënë e tani është i shoqëruar edhe nga këlyshët e tij, që e presin jashtë. Është ujkonjë, femër!
Ti do ta përzësh. E pastaj pret me ankth ardhjen e tij, se e di që kjo histori nuk mund të zgjasë kështu në përjetësi. Njeh rrëfimin e At Zefit. Në historinë e tij, në vendin tënd, është një tjetër i arratisur, një kundërshtar politik i regjimit komunist, i fshehur pikërisht në një shpellë. Po, edhe ai ka lidhur miqësi me një ujk! Jo, nuk mund të vazhdosh! Është shumë e trishtë!
Duhet përzënë ujku, po si? Nuk arrin ta gjesh dot një mënyrë. Ja ike. Ujku do vijë e nuk do të gjejë. Thua të jetë kjo zgjidhja? Ujku nuk kthehet më e nuk ndodh asgjë tjetër.
Po ti ku do të shkosh? Ku do gjesh ushqim? Si do të mbrohesh nga i ftohti?
Merr vendimin të mbetesh në shpellë me lot në sy. E vetmja shmangie nga rrjedha e parathënë e ngjarjeve mund të vijë nëse të arreston policia. Se ti nuk je aq trim sa të dorëzohesh!
Mishi që sjell ujku është i deleve të fshatit. I sulmon natën dhe pas çdo prehe që merr me vete, pasojnë krismat e armëve! Ti pret me ankth kthimin e tij. A do t’ia dalë edhe këtë herë?
Historinë e At Zefit e njeh deri në fund. Mbase është ky motivi pse nuk do të ikësh. I arratisuri, kundërshtari politik i regjimit të historisë së tij, një natë dëgjon krismën e thatë të një pushke. Pret të vijë ujku, një ditë, një javë, pastaj nuk reziston më! Dorëzohet!
Ti ke dëgjuar shumë krisma. Edhe ujku yt nuk po kthehet. Por, mbase është bashkuar me kopenë e vet të ujqërve dhe ia ka mbathur me ta, i frikësuar nga krismat. Ujku yt, mbase, është ende gjallë!

Po edhe historia jote një herë do të fillojë. Pret tri ditë me radhë ujkun e në ditën e njëzetenjë të ndenjes në shpellë përgatitesh të zbresësh edhe një herë malin. Je dobësuar shumë, je i pistë, i veshur keq, i shtrënguar të mbash hedhur shpatullave lëkurën e dashit nga të ftohtët. Nisesh pak pas mesnate, kur je i bindur që ujku nuk do të vijë më të kërkojë.
Kapërcen gardhin e varrezave. Tani është ora tre e natës. Afrohesh në atë zonë të varrezave, ku janë hapur gropa të reja. Të dridhen gjunjët, shpreson me të gjitha forcat të mos e gjesh aty. Mjaft me varrime. Ke bërë tre në një ditë të vetme. Ishte një manovër për të shmangur përplasjen me një motoçikletë përballë që të bëri të dalësh nga rruga. Në krah, qafa e hajthme e gruas e pas dy binjaket e përqafuara.
Në tri javë, pirgu i dheut të një varrimi mbetet si në fillim. Kështu e gjete. Fotoja, në këmbë, me një fustan të gjelbër zhapone, emri, Sabrina Montisola, 2 shtator 1977 – 7 tetor 2018.
Të mbetet të kthehesh te profesor Vinçenci. Trageti i parë niset në orën shtatë. Po lë varrezën, tanimë pa forca për të luftuar, kur shkon e pengohesh te një shufër hekuri, nga ato që përdoren në ndërtim. E tërheq nga toka me gjithë forcën dhe e hedh me inat tutje. Por të lind një ide. Kthehesh edhe një herë te pirgu i dheut mbi varr, fut aty thellë shufrën. Toka është ende e butë, ti e shtyn poshtë derisa has në rezistencë. Bën edhe një përpjekje tjetër, shufra zhytet edhe më thellë. Derisa has në dërrasën e arkivolit. Asgjë! Ka vdekur!
Por, nuk do ta pranosh. Gërmon me duar, largon dheun me një legen metali që dikush aty e përdor për të ujitur lulet. Je çmendur! Tani shikon arkivolin, i heq atë pak dhe që ka përsipër dhe e hap. Është bosh!
Çohesh, merr frymë thellë.
“Po, tani po vihem mbi gjurmët e tua!”, thua me zë dhe fillon të ecësh.

(Fund)

Të tjera nga ky autor:

Published in Prozë